- Paul Kirby
- Phóng viên BBC ở Paris
8 giờ trước
Hai ứng viên đang tranh đấu cho chức vụ tổng thống Pháp đã tung ra những đòn tấn công gay gắt lẫn nhau trong nỗ lực cuối cùng thể thu phục hàng triệu cử tri còn lưỡng lự trước cuộc bầu cử vào Chủ nhật ngày 24/04.
Emmanuel Macron đang đặt mục tiêu trở thành tổng thống đương nhiệm đầu tiên giành được nhiệm kỳ thứ hai trong 20 năm.
Ông nói rằng đảng cực hữu của bà Marine Le Pen được nuôi dưỡng bởi sự bất bình và có nguy cơ dẫn đến một xã hội đầy thù hận và rạn nứt.
Đó là bằng chứng cho thấy sự yếu đuối của ông ta, bà Marine Le Pen nói, rằng ông ta đã sử dụng những lời lăng mạ cũ về chủ nghĩa cực đoan.
Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy tổng thống đương nhiệm đang có lợi thế trong cuộc chạy đua vòng hai, nhưng đảng cực hữu của bà Le Pen chưa bao giờ gần quyền lực đến mức này, đó là lý do tại sao kỳ bầu cử này rất hồi hộp cho cả hai bên.
‘Macron hoặc nước Pháp’
Vấn đề số một trong cuộc bầu cử này là chi phí sinh hoạt ngày càng gia tăng, từ hóa đơn sử dụng năng lượng, mua sắm thực phẩm cho đến giá để đổ đầy bình xăng xe hơi. Vấn đề này đã được đội ngũ của Le Pen xác định từ rất sớm. Họ hứa hẹn một chính phủ đoàn kết dân tộc, sẽ xử lý chi phí sinh hoạt cao, cũng như có một cuộc trưng cầu dân ý về người nhập cư và cấm đội khăn trùm đầu nơi công cộng.
Thông điệp đơn giản của bà với cử tri là: “Đó là Macron hoặc Pháp”.
Ông Macron cũng giữ thông điệp ngắn gọn: “Cuộc bầu cử này là một hình thức trưng cầu dân ý, về chủ nghĩa thế tục và về châu Âu”. Ông cho rằng ý tưởng của bà Le Pen về một “Châu Âu của các quốc gia” có nghĩa là sự chấm dứt của EU.
Ông viện dẫn cuộc bỏ phiếu rời EU của Anh và nhiệm kỳ tổng thống của Donald Trump trong một lời kêu gọi trên truyền hình đối với cử tri. “Có hàng triệu người, một vài giờ trước Brexit, mới quyết định điểm mấu chốt của việc đi bỏ phiếu là gì. Hàng triệu người đã làm điều tương tự vào năm 2016 với Trump. Ngày hôm sau, họ thức dậy với cảm giác nôn nao” – ông Macron nói.
Cáo buộc tổng thống đương nhiệm xúc phạm mình và những người đã bỏ phiếu cho mình, bà Le Pen cho biết nước Pháp đã phải chịu đựng 5 năm hỗn loạn và có thể tìm lại hòa bình và sự tôn trọng cho người dân. “Chúng ta sẽ không tìm thấy điều đó với cùng một người đàn ông và cùng một kiểu quy tắc,” bà nói.
‘Tôi sẽ bỏ phiếu trắng’
Vấn đề lớn nhất đối với cả hai ứng cử viên là có một số lượng lớn cử tri bỏ phiếu trắng hoặc thậm chí không bỏ phiếu. Các cuộc thăm dò cho thấy tỷ lệ cử tri đi bầu có thể là thấp nhất kể từ năm 1969.
“Tôi sẽ bỏ phiếu trắng vì nhiệm vụ với quốc gia của tôi là bỏ phiếu, nhưng tôi vẫn muốn thể hiện sự không hài lòng của mình với hệ thống”, Edrisi, một cử tri ở ngoại ô phía nam Paris, nói với phóng viên BBC.
Sự không hài lòng với việc không tả mà cũng chẳng hữu của ông Macron và với chính trị chính thống đã được bộc lộ rõ trong vòng bầu cử đầu tiên, khi hơn một nửa số cử tri ủng hộ cực hữu hoặc cực tả.
Hơn 1/5 cử tri ủng hộ ứng cử viên cánh tả Jean-Luc Mélenchon, người đứng thứ ba, chỉ sau Marine Le Pen.
Nhiều người Pháp vẫn chưa quên các cuộc biểu tình áo vest vàng (gilets jaunes) về chi phí nhiên liệu và giá cả tăng cao nổ ra 18 tháng sau khi ông Macron lên nắm quyền. Bà Le Pen đã khai thác những tuyên bố cho rằng ông là tổng thống dành cho người giàu.
Các cuộc thăm dò cuối cùng cho thấy Macron sẽ giành được từ 53% đến 57% số phiếu bầu, vì vậy có một dấu hỏi lớn về việc 7,7 triệu cử tri đã bầu cho Mélenchon sẽ ủng hộ ai. Theo một cuộc thăm dò của Ipsos vào hôm 22/04, 48% những người đã bỏ phiếu cho ông Mélenchon ở vòng đầu tiên không ủng hộ ứng cử viên nào trong vòng cuối cùng.
‘Chọn giữa bệnh tả và bệnh dịch hạch’
Trong khi 1/3 số những cử tri cực tả ủng hộ ông Macron, thì có một số lượng lớn không thích ông đến mức muốn bỏ phiếu cho phe cực hữu.
“Không phải tôi thích ý tưởng bỏ phiếu cho Marine Le Pen, nhưng khi bạn đang lựa chọn giữa bệnh tả và bệnh dịch hạch, bạn chọn cái nào ít tệ hơn trong hai cái tồi tệ” – Dylan Fouquet, một cử tri đã bầu cho Mélenchon ở Arras cho biết.
Chiến dịch tranh cử đã kết thúc vào nửa đêm thứ 6 ngày 22/04 theo giờ Pháp, và hai bên hiện nay được pháp luật yêu cầu tạm dừng các hoạt động vận động cử tri cho đến khi cuộc bỏ phiếu kết thúc vào tối 24/04.
Khi mặt trời lặn xuống ở Paris, một trong những ngôi sao đang lên trong đảng của ông Macron đã cùng với các nhà hoạt động trong đảng phát tờ rơi ở một cuộc kêu gọi bỏ phiếu cuối cùng.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Julien Denormandie cho biết chính phủ nhận thức sâu sắc rằng công chúng bất mãn cần được xích lại gần hơn với nền chính trị chính thống: “Có thể đây sẽ là một trong những vấn đề chính của thời kỳ Macron mới, nếu ông ấy tái đắc cử. Mọi người đều phải xem xét cách chúng tôi thực hiện và ban hành chính sách. Và nếu mọi người không cảm thấy cuộc sống của họ đang tốt hơn, thì họ sẽ không thấy tác dụng của chính trị và họ sẽ không bỏ phiếu.”
Đây là một cuộc bầu cử bất thường ngay từ đầu, trước tiên bị lu mờ bởi đại dịch Covid và sau đó là cuộc xâm lược của Nga với Ukraine, có nghĩa là ông Macron chỉ tương tác với cử tri 8 ngày trước vòng đầu tiên.
Mặc dù có 12 ứng cử viên tham gia cuộc đua đầu tiên, nhưng chỉ 3 người đạt thành tích tốt. Hai đảng chính thống theo truyền thống đã điều hành nước Pháp cho đến khi Emmanuel Macron, người nổi lên như vũ bão vào năm 2017 thu hút được hơn hai triệu phiếu bầu giữa họ.
Cuối cùng, chiến dịch tranh cử đã bùng nổ vào đêm 20/04, khi hai ứng cử viên cuối cùng tranh luận trong gần ba giờ trên sóng truyền hình trực tiếp, mà những người kiểm duyệt hầu như không can thiệp.
Và cuộc tranh luận đã tiếp tục diễn ra trong những giây phút cuối cùng của ngày 22/04, với việc người đứng đầu đảng National Rally của bà Le Pen, Jordan Bardella, hứa sẽ tiết kiệm công quỹ và trả lại cho người dân Pháp.
