Đăng ngày: 29/07/2022
Hôm 27/07/2022, Ukraina dồn dập bắn phá cây cầu có vai trò trọng yếu trong việc tiếp tế cho các đơn vị quân Nga đang chiếm đóng thành phố Kherson. Trận chiến nhằm kiểm soát vùng mang cùng tên này có thể sẽ có tác động lớn đến cục diện của cuộc chiến tranh. Các chuyên gia quân sự phân tích về ý đồ chiến lược của Ukraina để giành lại vùng đất chiến lược ở phía nam bị Nga chiếm đóng.
Đây là một cây cầu trọng yếu để vào một thành phố mang tính chiến lược không hề nhỏ. Quân đội Ukraina đã bắn phá từ đêm 26 đến 27/07 cầu Antonovsky nối thành phố Kherson nằm bên bờ nam của sông Dniepr với phần còn lại của vùng đất gần như nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của quân Nga.
Đây không phải lần đầu tiên quân Ukraina nhắm vào công trình này, nhưng Kiev ngày càng cho thấy rõ muốn tập trung nỗ lực vào đó để chuẩn bị phản công nhằm lấy lại thành phố phía nam Ukraina. Ngay từ hôm 19/07, khi các đợt rốc két đầu tiên gây hư hại cầu Antonovsky, các nhà bình luận quân sự Nga lên tiếng cảnh báo về nguy cơ các nhóm quân đóng tại Kherson bị cắt đường tiếp viện.
Cầu Antonovsky nằm trong tầm ngắm
« Quân chiếm đóng(Nga) phải học bơi để qua sông Dniepr. Bằng không họ phải chấp nhận rút khỏi Kherson chừng nào còn có cơ hội », hôm 27/07, Mykhailo Podoliak, cố vấn của tổng thống Volodymyr Zelensky đã viết như vậy trên mạng Twitter .
Sim Tack, một nhà phân tích quân sự của Forces Analysis, một cơ quan chuyên theo dõi các xung đột, cho biết loạt oanh kích hôm thứ Tư vừa rồi đã không phá hủy hoàn toàn cây cầu Antonovsky, nhưng những lỗ thủng do rốc két để lại trên cầu đã khiến « chỉ còn những xe hạng nhẹ có thể đi qua cầu và các đơn vị quân Nga tại chỗ đã đóng cầu đối với các xe tải trở đồ tiếp viện »,
Ukraina không chỉ nhắm vào cây cầu Antonovsky dài 1,4 km, lối chính vào Kherson từ phía nam. « Quân đội Ukraina đã bắn phá một cầu nhỏ khác ở phía đông bắc Kherson, bắc qua một nhánh sông Dniepr », chuyên gia SimTack ghi nhận. Đó là một đường quan trọng khác của quân Nga để vào thành phố. Qua đường đó, Nga có thể chuyển đồ tiếp viện và quân đến từ Nova Kharkova. Thành phố bên bờ nam của sông Dniepr này nằm cách thành phố Kherson 70 km về phía đông còn có cây cây cầu thứ 2 để nối hai bờ sông.
Làm tiêu hao sinh lực địch hơn là đối đầu trực tiếp
Quân Ukraina miễn cưỡng không muốn tấn công trực tiếp vào điểm qua lại đó, vì « cầu nằm gần một nhà máy điện lớn và rủi do nhà máy bị phá hủy sẽ lớn», Sim Tack nhận định. Quân đội Nga đã nắm bắt được mục đích ý đồ của Ukraina và « họ đã lắp đặt, sử dụng các cầu phao để thay thế trong trường hợp bị thiếu tiếp viện », ông Aliyev Huseyn, chuyên gia về xung đột Ukraina-Nga tại đại học Glasgow, ghi nhận. Nhưng các công trình này « không chắc chắn và hẹp hơn các cầu bình thường, điều này làm cho việc vận chuyển hậu cần diễn ra chậm », chuyên gia này nhận xét.
Nhưng Kherson sẽ không chỉ được chiếm lại bằng oanh kích các cây cầu. « Vào thời điểm nhất định cần phải đưa quân vào thành phố », Glen Grant, chuyên gia về quân sự Nga, thuộc cơ quan tư vấn Baltic Security Foundation, nhận định. Chính vì thế phần đông các phương tiện truyền thông đánh giá các vụ bắn phá đó như là bước khởi đầu cho một cuộc tấn công quy mô lớn của Ukraina khi quân Nga bị suy yếu vì thiếu tiếp viện.
Nhưng kịch bản về một cuộc giao tranh lớn và rất có thể đẫm máu không được các chuyên gia tán thành. « Ưu tiên của quân đội Ukraina là hạn chế tốt đa thiệt hại nhân mạng, nhất là khi các đơn vị quân điều động trong vùng này được trang bị tốt và Kiev không hề muốn hy sinh đội quân đó nếu vẫn còn cách khác », theo chuyên gia Aliev Huseyn.
« Ukraina sẽ dựa vào chiến thuật làm tiêu hao sinh lực quân Nga, tiếp tục bắn phá có phương pháp các điểm vào thành phố cho đến khi quân Nga buộc phải rút lui vì thiếu tiếp viện cần thiết. Sau đó họ sẽ vào thành phố và chỉ còn phải đối mặt với các lực lượng còn lại để yểm trợ cho lính Nga rút », chuyên gia Sim Tack phân tích
Vai trò cốt yếu của dàn phóng rốc-két Himars
Đó là một chiến lược đòi hỏi kiên trì hơn để hạn chế thiệt hại về người. Nhưng chiến lược đó « sẽ không thể thực hiện nếu không có các hệ thống pháo phản lực Himars của Mỹ », chuyên gia Aliyev Huseyn khẳng định. Các dàn phóng rốc-két đó có độ chính xác cao hơn rất nhiều so với các loại pháo khác đang được quân đội Ukraina sử dụng. « Để gây được thiệt hại cho các cây cầu như mục tiêu đề ra, quân Ukraina có thể phải tốn nhiều đạn dược và thời gian nếu dùng các loại pháo cổ điển », theo chuyên gia Sim Tack.
Thực tế, các dàn Himars là loại vũ khí có thể tạo sự khác biệt. Có lẽ đây là giải pháp khả dĩ hơn trong các quyết định của Ukraina khi mở chiến dịch phản công toàn diện hơn vào tỉnh Kherson, như đánh giá của Aliyev Huseyn.
Như vậy Kiev tránh được tối đa đối mặt trực tiếp với quân đội Nga có quân số áp đảo hơn. «Chiến lược của Ukraina là trước tiên sử dụng pháo Himars để tấn công vào chiều sâu các trung tâm chỉ huy của Nga và các kho khí tài buộc quân Nga phải lùi, kéo theo sự hỗ loạn trong hệ thống liên lạc và hậu cần tiếp viện », chuyên gia Aliyev Huseyn phân tích.
Không thể nào theo đuổi một mục đích như vậy mà không có thiết bị vũ khí mới của Mỹ. « Tất cả những gì quân Nga đã làm cho đến giờ là đặt các kho vũ khí và các sở chỉ huy ở ngoài tầm các loại pháo truyền thống của Ukraina », chuyên gia Glen Grant giải thích. Nhưng các hệ thống Himars của Mỹ có tầm bắn 80km, ít nhất cũng xa gấp đôi tầm bắn của các loại rốc két thông dụng trên chiến trường.
Bước ngoặt của cuộc chiến ?
Chiến thuật này đã giúp Ukraina lấy lại một số làng và « tiến được ở phía bắc vùng Kherson xung quanh thành phố Vysokopilla », chuyên gia Sim Tack nhấn mạnh.
Nhưng lấy lại Kherson có thể sẽ là một bước ngoặt của cuộc chiến, theo ông Glen Grant. Thành phố này thực tế là thủ phủ duy nhất của Ukraina ngoài Donbass nằm trong tay quân Nga. Matxcơva đã triển khai các phương tiện quan trọng để « Nga hóa » thành phố này qua việc thiết lập chính quyền chiếm đóng, kêu gọi các công chức quy hàng để bảo đảm tính liên tục của chính quyền Nga tại chỗ.
« Nếu Ukraina đẩy lui quân Nga ra khỏi Kherson thì Matxcơva không thể tiếp tục nói rằng tất cả mọi chuyện đều ổn ở Ukraina », theo ông Aliyev Huseyn. Một tổn thất như vậy « sẽ là đòn đánh vào tinh thần, vốn dĩ đã không cao lắm, của quân đội Nga », ông Glen Grant nhấn mạnh.
Kherson có thể mang lại lợi thế quyết định cho quân đội Ukraina. Nếu Kiev lấy lại được toàn vùng Kherson, Ukraina sẽ có thể tiếp cận trở lại với nhiều hải cảng trên Biển Đen, tạo thuận lợi cho việc xuất khẩu ngũ cốc, chuyên gia Aliyev Huseyn nhận định.
Nga bị dồn vào một bên bờ sông Dniepr, quân đội Ukraina có thể tạo được một phòng tuyến bảo vệ tự nhiên. « Kiev như vậy có thể giải phóng một phần các đơn vị đã huy động trong vùng để tăng cường cho các mặt trận khác, như Donbass hay vùng Zaporijjia », chuyên gia Sim Tack phân tích.
Matxcơva không phải không biết mối nguy đó, có lẽ điều đó cũng lý giải phần nào việc Nga giảm các nỗ lực tấn công trong vùng Donbass. Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraina, ông Oleksiy Danilov, đã khẳng định rằng Matxcơva đang triển khai trở lại tối đa quân về hướng Kherson.
