7 tháng 10 2022
Raffi Berg
BBC News
Mẹ của một thiếu nữ vị thành niên chết trong cuộc biểu tình ở Iran đã cáo buộc nhà nước giết con gái mình.
Trong một video gửi cho Đài phát thanh Farda do Mỹ tài trợ, Nasrin Shakarami cho biết đã nhìn thấy các vết thương trên cơ thể con gái mình, mâu thuẫn với tuyên bố chính thức.
Các nhà chức trách nói Nika Shakarami, 16 tuổi, có vẻ như bị ném khỏi tòa nhà, có lẽ bởi công nhân.
Trong khi đó, báo cáo pháp y chính thức nói cái chết của Mahsa Amini, cái chết làm dậy lên cuộc biểu tình, là do vấn đề sức khỏe.
Gia đình của Mahsa Amini, một cô gái Iran gốc Kurd 22 tuổi, cáo buộc cô chết sau khi bị cảnh sát đánh.
Cô bị giam giữ ngày 13/9 tại Tehran vì bị cáo buộc vi phạm điều luật nghiêm ngặt yêu cầu phụ nữ che tóc bằng hijab, hay khăn trùm đầu.
Cảnh sát phủ nhận cô bị ngược đãi, và nói cô bị đau tim.
Hôm thứ Sáu, Tổ chức Pháp y Iran (Forensic Medicine Organisation, viết tắt FMO) đưa ra tuyên bố rằng xét nghiệm cho thấy cô Amini chết vì suy đa tạng do thiếu oxy não, chứ không phải bị đánh.
Họ nói điều này là do bệnh nền về não và tim. Gia đình cô Amini trước đó khẳng định sức khỏe cô hoàn toàn bình thường.
Các nhóm nhân quyền cho biết hơn 150 người đã thiệt mạng và hàng ngàn người bị bắt từ khi biểu tình bắt đầu ngày 17/9.
Cái chết của Nika Shakarami trở thành một trong những trường hợp nổi tiếng nhất về người trẻ tuổi thiệt mạng trong các cuộc biểu tình. Cô mất tích ở Tehran ngày 20/9 sau khi nói với bạn mình đang bị cảnh sát truy đuổi.
Nasrin Shakarami nói dì của Nika, người nói trên TV hôm thứ Tư rằng cháu gái của bà “chết khi rơi từ một tòa nhà”, đã bị “ép buộc… nhận những điều này”.
Các nhà chức trách “gọi cho người khác, chú bác tôi, và những người khác, để nói nếu mẹ của Nika không xuất hiện và nói những điều bọn tôi muốn, căn bản là nói theo kịch bản đã tạo ra, sẽ làm này làm nọ, và đe dọa tôi”, Nasrin nói.
Chú của Nika cũng được thấy trên TV phát biểu chống biểu tình, và có giọng của ai đó thì thầm ngoài màn hình “Nói đi, đồ rác rưởi”.
Các quan chức nói vào đêm Nika mất tích, cô đi vào một tòa nhà có tám công nhân xây dựng và xác cô được tìm thấy trong sân sáng hôm sau.
Quan chức tư pháp Tehran Mohammad Shahriari được truyền thông nhà nước trích dẫn hôm thứ Tư rằng khám nghiệm tử thi cho thấy Nika “bị nhiều vết gãy… ở xương chậu, đầu, tay, chân, cho thấy bị ném từ độ cao”.
Tuy nhiên, Nasrin Shakarami nói điều đó không đúng.
“Tôi đã thấy xác con gái tận mắt… phần sau đầu cho thấy bị một cú đánh rất mạnh vì hộp sọ bị lõm vào. Đó là cách nó bị giết.”
Bà nói một báo cáo pháp y cho thấy cô bị giết vào ngày tham gia biểu tình, do chấn thương mạnh vào đầu.
Một giấy chứng tử cấp bởi một nghĩa trang ở Tehran, mà BBC Persian có được, viết rằng Nika chết vì “đa chấn thương do bị đánh bằng vật cứng”.
Gia đình Nika Shakarami nói họ tìm ra thi thể cô tại nhà xác một trạm giam giữ 10 ngày sau khi cô mất tích, và lực lượng an ninh đã đánh cắp xác và lén lút đem đi chôn.
Trong khi đó, các nhà chức trách Iran bác bỏ thông tin rằng một cô gái 16 tuổi khác, Sarina Esmailzadeh, chết sau khi bị lực lượng an ninh dùng dùi cui đánh vào đầu trong cuộc biểu tình ở Karaj, đông bắc Iran, ngày 23/9.
Hãng thông tấn bán chính thức Isna dẫn lời chánh án tỉnh Alborz, nơi Sarina qua đời, cho biết theo kết quả điều tra sơ bộ, cô tự sát bằng cách nhảy khỏi một tòa nhà năm tầng.
Một vài video Sarina thực hiện trước khi qua đời được đăng tải trên mạng xã hội. Trong một video quay sau khi thi xong, cô nói “Không cảm giác gì hơn được tự do”.
