Đăng ngày: 21/10/2022
Mùa đông đang tới gần, những ngày qua, Nga liên tiếp oanh kích các cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraina. Chiến lược mới của Matxcơva, ngoài mục tiêu triệt phá kinh tế làm suy sụp tinh thần dân Ukraina, đồng thời còn nhằm làm suy yếu các đồng minh của Kiev, những khách hàng nhập khẩu điện của Ukraina.
Từ đầu tháng 10, Matxcơva bất ngờ quyết định thay đổi chiến lược, liên tục dội bom đạn vào nhiều thành phố, làng mạc của Ukraina, chủ yếu vào các hạ tầng cơ sở năng lượng, khiến cho Ukraina bị cắt điện khắp nơi, từ vùng Kiev, Lviv, Nikopol đến Kharkiv hay Donetsk. Các đợt oanh kích tên bằng tên lửa và drone trong chưa đầy 2 tuần đã làm tê liệt 40% mạng lưới điện của Ukraina.
Những thiệt hại về hạ tầng cơ sở năng lượng sau các đợt tấn công của Nga là rất lớn, đặc biệt trong những vùng ở xa mặt trận. Theo các cơ quan hữu trách của Ukraina, hơn 4.000 thành phố và làng mạc trên cả nước trong tuần này đã bị cắt điện. Kiev đã đánh giá mạng lưới cung cấp năng lượng đang trong tình trạng “nguy kịch” và hôm 20/10 chính quyền đã phải ra lệnh hạn chế tiêu thụ điện trong cả nước.
Trước chiến tranh, Ukraina là nước sản xuất điện lớn với mạng lưới hàng chục nhà máy điện, trong đó đặc biệt có 4 nhà máy điện hạt nhân trang bị 15 lò phản ứng công suất lớn. Bà Anna Creti, giáo sư kinh tế Đại học Paris Dauphines, thành viên Trung tâm địa chính trị về năng lượng và nguyên vật liệu cơ bản (CGEMP), trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình France 24 cho biết, từ tháng 6 năm nay, điện Ukraina đã bắt đầu hòa vào mạng lưới của châu Âu để xuất khẩu, trước tiên với các nước Đông Âu và về lâu dài là sang toàn Liên Hiệp Châu Âu. Khi cuộc chiến tranh xâm lược của Nga nổ ra, Kiev nẩy sinh tham vọng xuất khẩu điện sang Liên Âu, giúp các nước châu Âu tạm thời giải quyết được khủng hoảng khí đốt của Nga hiện nay, đồng thời lại có được nguồn thu phục vụ cuộc chiến chống Nga xâm lược.
Cho đến cuối mùa hè vừa qua, dự định này vẫn còn khả thi vì Ukraina còn nguồn từ Zaporijjia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, và là tâm điểm tranh chấp kiểm soát giữa Matxcova và Kiev trong những tháng qua. Nhưng từ khi nhà máy điện nhạt nhân chiếm 20% sản lượng điện của cả nước này không hòa lưới điện nữa thì chương trình xuất khẩu điện của Ukraina không thể thực hiện. Tuần trước, Kiev đã thông báo ngừng cung cấp điện sang một số nước Liên Âu.
Chiến lược mới của Nga tập trung vào các trọng điểm của hệ năng lượng của Ukraina, ngay lập tức đã được giới phân tích quân sự của Nga tán đồng, nhiều ý kiến cho rằng Nga lẽ ra phải áp dụng chiến lược này ngay từ đầu cuộc chiến tranh vì nó mang lại nhiều hiệu quả, đồng thời không gây rủi ro về mặt quân sự cho Nga.
Sự thay đổi chiến lược này bắt nguồn từ sau những thất bại liên tiếp trên chiến trường buộc Nga phải rút khỏi nhiều địa phương quan trọng đã chiếm được ở miền đông bắc và nam Ukraina, khi Kiev mở các cuộc phản công.
“Tình hình trên mặt trận đặc biệt bất lợi cho quân đội Nga, thế là Nga cầu cứu đến một phương pháp phi cân xứng” nhằm vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraina, chuyên gia Ukraina, Mykola Bielieskov giải thích với AFP. Phần đông giới quan sát đều có nhận xét, theo đó với các đòn oanh kích tên lửa và drone tự sát vào các cơ sở năng lượng của Ukraina, Matxcơva nhằm vào nhiều mục tiêu : gây ra các vấn đề xã hội, kinh tế làm suy sụp tinh thần người dân Ukraina, đồng thời tiêu hao khả năng phòng thủ, ngăn chặn đà phản công của Ukraina. Tuy nhiên, theo chuyên gia Mykola Bielieskov, khó có thể nói trước chiến lược của Nga sẽ đạt đích cuối hay không : “Điều đó phụ thuộc vào cường độ của các cuộc đánh phá và vào những biện pháp đáp trả (từ Ukraina)”.
Tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelensky, những ngày qua liên tục hối thúc các đồng minh phương Tây cung cấp cho Kiev các hệ thống phòng không hiện đại. Một số hệ thống đã được giao cho Ukraina. Mặt khác, nhiều nhà phân tích cho rằng các tên lửa có độ chính xác cao của Nga sẽ không còn đủ để duy trì chiến lược oanh kích ồ ạt như hiện nay. Nhưng phía trước người dân Ukraina sẽ là mùa đông khắc nghiệt nhất từ trước tới nay.
