10/01/2023
Cựu Tổng thống cực hữu Brazil Jair Bolsonaro được đưa vào bệnh viện ở Florida, Mỹ, hôm thứ Hai 9/1 vì bị đau trong bụng giữa lúc 1.500 người ủng hộ ông bị truy bắt ở Brasilia sau khi họ xông vào các tòa nhà quan trọng ở thủ đô của Brazil vào cuối tuần qua.
Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva, một người thuộc cánh tả nhậm chức vào ngày 1/1 sau khi đánh bại ông Bolsonaro trong cuộc bầu cử vào tháng 10, thề sẽ đưa những kẻ chịu trách nhiệm ra trước công lý. Ông cáo buộc rằng những kẻ bạo loạn cố gắng lật đổ nền dân chủ và đặt câu hỏi tại sao quân đội không ngăn cản những lời kêu gọi đảo chính quân sự bên ngoài doanh trại của họ.
Hôm 8/1, đám đông giận dữ đã xông vào Quốc hội, Tòa án Tối cao và các văn phòng của tổng thống, đập vỡ cửa sổ, đồ nội thất và tác phẩm nghệ thuật trong cuộc tấn công tồi tệ nhất vào các cơ quan nhà nước kể từ khi Brazil trở lại nền dân chủ vào những năm 1980.
Ông Bolsonaro, người đã bay tới Hoa Kỳ vài ngày trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc, đã đến một bệnh viện ở Orlando hôm 9/1, kêu ca về những cơn đau trong ruột liên quan đến vụ ông bị đâm dao trong chiến dịch bầu cử năm 2018. Bác sĩ của ông nói rằng ông bị tắc ruột không nghiêm trọng và có thể không cần phẫu thuật.
Trong một cuộc phỏng vấn với CNN Brasil, ông Bolsonaro nói ông đã lên kế hoạch ở lại Hoa Kỳ cho đến cuối tháng 1, nhưng giờ ông có kế hoạch quay lại Brazil sớm hơn để gặp bác sĩ.
“Tôi dự định sẽ sớm quay trở lại vì ở Brazil, các bác sĩ đã biết về vấn đề tắc ruột do vết đâm của tôi”, ông Bolsonaro nói, theo một tường trình trên trang web CNN Brasil.
Ông Bolsonaro phải đối mặt với một số cuộc điều tra trước Tòa án Tối cao ở Brazil và tương lai của ông ở Hoa Kỳ đang bấp bênh. Ông đến Mỹ với thị thực cấp cho các nguyên thủ quốc gia, các nhà ngoại giao và các quan chức chính phủ.
Dân biểu Joaquin Castro, một nhà lập pháp Dân chủ tại Quốc hội Hoa Kỳ, nói trên CNN rằng Hoa Kỳ không nên để cho một “nhà độc tài đã truyền cảm hứng cho chủ nghĩa khủng bố trong nước” đến trú ngụ và nên đưa ông Bolsonaro trở về Brazil.
Chính phủ Hoa Kỳ từ chối bình luận về tình trạng thị thực hiện tại của ông Bolsonaro.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price cho biết một người nhập cảnh bằng thị thực dành cho quan chức nước ngoài phải rời khỏi nước Mỹ trong vòng 30 ngày hoặc nộp đơn xin thay đổi tình trạng nhập cư nếu họ không còn liên quan đến chức vụ chính thức.
Khôi phục trật tự ở thủ đô của Brazil, các binh sĩ Brazil được cảnh sát hỗ trợ hôm 9/1 đã dỡ bỏ một khu trại đã được dựng lên hai tháng qua đối diện trụ sở quân đội, nơi những người ủng hộ ông Bolsonaro biểu tình kể từ khi ông thất bại trong cuộc bầu cử.
Các nhà chức trách cho biết khoảng 1.200 người trong trại này đã bị giam giữ để thẩm vấn hôm 9/1, sau khoảng 300 vụ bắt giữ vào ngày 8/1.
Hàng ngàn người ủng hộ ông Bolsonaro đã khởi hành từ khu trại này hôm 8/1 trước khi xông vào dinh tổng thống, Tòa án Tối cao và Quốc hội.
Ông Lula, người đã quay lại làm việc tại Dinh Planalto bị phá phách, đã gặp bộ trưởng quốc phòng và các chỉ huy lực lượng vũ trang của ông để thảo luận về vụ bạo lực, vốn làm gợi nhớ đến cuộc tấn công vào Điện Capitol của Hoa Kỳ hai năm trước bởi những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump.
Phát biểu sau đó với các thống đốc, ông Lula tăng cường chỉ trích quân đội Brazil vì đã dung túng cho các cuộc biểu tình kêu gọi đảo chính ngay trước mặt họ kể từ khi ông Bolsonaro thua cuộc bầu cử.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã cùng với các nhà lãnh đạo thế giới khác lên án các cuộc bạo loạn hôm 8/1, gọi chúng là “thái quá”, trong khi ông Bolsonaro, hiện đang ở Florida, phủ nhận việc kích động những người ủng hộ ông và nói rằng những kẻ bạo loạn đã “vượt quá giới hạn”.
Trong một cuộc điện đàm vào ngày 9/1, ông Biden đã mời ông Lula đến thăm Washington vào đầu tháng 2, theo một tuyên bố từ Nhà Trắng.
