6 tháng 6 2023
Nga tuyên bố đã đẩy lùi một cuộc tấn công của các chiến binh vượt biên giới từ Ukraine vào vùng Belgorod, trong một “chiến dịch chống khủng bố”.
Phía Nga nói quân nổi dậy là “những kẻ phá hoại” người Ukraine, nhưng các quan chức Ukraine thì nói họ là công dân Nga từ hai nhóm bán quân sự chống Kremlin được gọi là Quân đoàn tình nguyện Nga và Quân đoàn Tự do của Nga.
Các nhà phân tích quân sự cho rằng cả hai nhóm này có thể đã nhận được rất nhiều sự trợ giúp từ các lực lượng vũ trang và cơ quan tình báo của Ukraine cho những hoạt động của họ.
Quân đoàn tình nguyện Nga là ai?
Quân tình nguyện Nga (RDK) lần đầu gây chú ý vào tháng 3/2023, khi tham gia vào một cuộc đột kích xuyên biên giới ở vùng Bryansk, miền trung nước Nga gần biên giới với Ukraine. RDK cho biết 45 người đã tham gia vào cuộc xâm nhập.
Họ cho biết đã tiến hành cuộc đột kích là để khuyến khích người Nga nổi dậy chống lại chính phủ của họ.
Các thông tin chưa được xác nhận của Nga nhắc đến các vụ nổ súng, thương vong và bắt giữ con tin. RDK cho biết họ không bắt giữ con tin nào và đã rút lui an toàn về lãnh thổ Ukraine.
Thủ lĩnh của RDK tự gọi mình là Denis Kapustin, hay Denis Nikitin.
Ông là một người theo chủ nghĩa dân tộc Nga, và nhóm này công khai tán thành một nước Nga chỉ có người Nga sinh sống.
Vào năm 2020, một trang web điều tra của Ukraine cáo buộc người này có liên kết với các nhóm tân phát xít. Trong quá khứ, Kapustin từng lên tiếng về việc tham gia một phong trào côn đồ trong bóng đá.
RDK tố cáo chính quyền Putin là “Bolshevik” (nghĩa là “cộng sản”) và cáo buộc phe đối lập chủ đạo của Nga đứng ngoài cuộc chiến ở Ukraine.
Tiến sĩ Marina Miron, một nhà nghiên cứu quốc phòng tại Đại học King’s College London, cho biết thật khó hiểu là tại sao một nhóm dân tộc cực đoan của Nga lại chiến đấu chống lại Nga.
Theo bà, “RDK chắc hẳn đã được Ukraine gầy dựng. Đó là một nhóm nhỏ bên trong lòng nước Nga trước chiến tranh, và không có vũ trang.”
Tháng 11/2022, một thành viên RDK có mật danh Fortuna nói với truyền thông Ukraine rằng nhóm này có 120 người.
“Chúng tôi là một đơn vị tự nguyện, chúng tôi không phải lính nghĩa vụ hay quân nhân hợp đồng như công dân Ukraine,” ông nói.
Quân đoàn Tự do Nga là ai?
Quân đoàn Tự do của Nga (FRL), là một tổ chức rất khác chiến đấu bên cạnh quân đội Ukraine chống lại các lực lượng Nga.
FRL sử dụng lá cờ trắng-xanh-trắng, được một số người trong phe đối lập Nga coi là lá cờ của “nước Nga tự do”.
Họ được coi là ít cực đoan hơn về mặt chính trị so với RDK.
Ngày 22/5, FRL tuyên bố họ đã “giải phóng” ngôi làng Kozinka của Nga, ngay bên kia biên giới Ukraine và về phía tây nam của Belgorod.
“Quân đoàn Tự do Nga và RDK tiếp tục giải phóng vùng Belgorod,” họ tuyên bố.
“Một lần nữa, lời đồn rằng công dân Nga được an toàn và Liên bang Nga hùng mạnh đã bị phá bỏ,” họ nói thêm.
Sau đó, FRL đăng video về những quả bóng bay mang cờ của họ trên khắp Moscow.
Cựu nghị sĩ Nga Ilya Ponamarev, hiện là công dân Ukraine, hồi tháng 8/2022 viết trên Facebook rằng họ cùng với một nhóm khác có tên là Quân đội Cộng hòa Quốc gia, đã ký một tuyên bố đồng ý với mục tiêu chung là giải phóng nước Nga khỏi ách thống trị của Vladimir Putin.
Một thành viên được gọi là Caesar, người được cho là người lính nổi tiếng nhất của FRL, đã nói rằng “không có người nào trong quân đoàn bị ép buộc tham gia nhóm.”
Ông cho biết một số nhỏ thành viên là lính Nga đã đầu hàng trước quân đội Ukraine để đổi phe.
Chiến binh Nga được Ukraine hậu thuẫn?
Andriy Yusov, phát ngôn viên của Cơ quan Tình báo Quân đội Ukraine cho biết cả hai nhóm bán quân sự này đang hoạt động “tự chủ trên lãnh thổ của Nga” và người Ukraine không liên quan.
Truyền thông Ukraine nói họ là dân quân và “tình nguyện viên Nga”.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Marina Miron, một nhà nghiên cứu về nghiên cứu quốc phòng tại King’s College London, đặt câu hỏi liệu các nhóm này có thể tiến hành các cuộc tấn công qua biên giới với Nga mà không cần sự hỗ trợ từ lực lượng Ukraine hay không.
Bà cũng đặt câu hỏi tại sao các nhóm này có ảnh chụp khi sử dụng vũ khí phương Tây như các xe Hummer.
“Họ chắc chắn đang dựa vào sự hỗ trợ từ bên ngoài và thông tin từ tình báo Ukraine,” Tiến sĩ Miron nói.
“Tuy nhiên, việc Ukraine tiến hành các cuộc tấn công qua biên giới Nga là hợp lý, để đánh lạc hướng họ khỏi cuộc chiến bên trong Ukraine, và việc nói rằng các nhóm này phải chịu trách nhiệm mang lại sự phủ nhận hợp lý.”
Nhà phân tích chính trị Ukraine, Volodymyr Fesenko cho biết có một số đơn vị bán quân sự khác nhau đang làm việc với Ukraine, nhưng họ dường như quan tâm đến các mối quan hệ công chúng hơn là hành động thực sự.
Tường thuật từ BBC Giám sát (BBC Monitoring)
