Trong hình là 5 thanh niên trong phiên Choshu, một vùng đứng đầu bởi lãnh chúa cao quý và hùng mạnh ở Nhật đã lên đường du học Anh tại College London cách nay 156 năm.
Sau chuyến hải hành 135 ngày trốn đi trên tàu Jardine Matheson (mà ai tự ý xuất cảnh hồi đó ở Nhật sẽ phải chịu tội tử hình), họ đã tới London năm 1863. (Việc bãi bỏ lệnh cấm xuất cảnh này chỉ xảy ra 3 năm sau đó) .
Họ là nhóm sinh viên Nhật đầu tiên học ở châu Âu và sau khi trở về, họ đều trở thành những lãnh đạo hàng đầu của Nhật Bản đúng vào thời Minh Trị. Do Minh Trị khi đó là Nhật Hoàng rất trọng dụng họ. 5 người này đã làm gì sau khi về Nhật?
+ Hirobumi Ito (伊藤博文- Y Đằng Bác Văn ) làm thủ tướng đầu tiên của Nhật, người cha của Hiến pháp Nhật Bản và có vai trò quan trọng trong việc thành lập Quốc hội Nhật.
+ Kaoru Inoue thành bộ trưởng ngoại giao đầu tiên và được tôn vinh là “người cha” của nền ngoại giao Nhật.
+ Yozo Yamao thành người sáng lập của ngành công nghệ và cơ khí Nhật Bản.
+ Masaru Inoue lập ra ngành hỏa xa theo chuẩn Anh Quốc.
+ Kinsuke Endo nắm ngành tài chính, tiền tệ.
5 người này đều là các võ sĩ đạo của vùng Choshu có truyền thống chống ngoại bang. Sau khi triều đình Tokugawa ký hòa ước Kanagawa (1854), lãnh chúa của vùng này tự tổ chức kháng chiến chống quân Anh, Pháp, Mỹ và Hà Lan. Nhưng sau khi đánh nhau thì dòng họ này bị thua to vào năm 1864. Hoàng thân Nagato, đứng đầu gia tộc phải ký hòa ước Shimonoseki, nộp tiền phạt trị giá 3 triệu usd.
Sự thất bại này hẳn đã ảnh hưởng mạnh đến 5 chàng trai du học ở Anh này. Họ thấy đánh không lại được phương Tây thì phải học hỏi kẻ thù để kinh bang tế thế. Và họ đã mở đường cho làn sóng du học mạnh mẽ của thanh niên Nhật Bản sau này. Mà ngay cùng thời với họ có 19 thanh niên từ xứ Satsuma tức Kagoshima bây giờ cùng học tại College London. Đây chính là nguồn lực quan trọng giúp cho nước Nhật hùng cường như hiện nay.
Hiện ở Kyushu, Nhật vẫn còn tượng đài của 5 người thanh niên Nhật đi du học đầu tiên tại thành phố Kagoshima. Mình đã ghé thăm tượng đài này. Tinh thần du học để canh tân đất nước của họ rất đáng khâm phục
MKim chia sẻ từ NT Bích Hậu
