Án tử cho 5 người trong vụ giết phóng viên ở lãnh sự Saudi
Tòa án tại Ả-rập Saudi kết án năm người với mức án tử hình, bỏ tù ba người khác, liên quan tới vụ sát hại phóng viên Jamal Khashoggi hồi năm ngoái.
Ông Khashoggi, một người mạnh mẽ chỉ trích chính quyền Ả-rập Saudi, đã bị các điệp viên giết chết bên trong trụ sở lãnh sự của nước này tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ.
Cơ quan công tố Ả-rập Saudi nói đó là kết quả của một “chiến dịch xấu xa”, và đưa 11 cá nhân không nêu danh tính ra xét xử.
Một chuyên gia Liên Hiệp Quốc kết luận rằng đây là một vụ “xử tử nằm ngoài phạm vi xét xử của tòa”.
Bà Agnes Callamard, đặc phái viên phụ trách vấn đề theo dõi nhân quyền và xét xử ngoại tụng kêu gọi phải đưa Thái tử Ả-rập Saudi Mohammed bin Salman ra điều tra liên quan tới vụ sát hại trên.
Vị thái tử bác bỏ mình có bất kỳ liên hệ nào, nhưng hồi tháng Mười ông nói ông “chịu trách nhiệm toàn bộ trong vai trò là người lãnh đạo Ả-rập Saudi, đặc biệt là khi vụ việc được thực hiện bởi những cá nhân làm việc cho chính phủ Ả-rập Saudi”.
Phiên tòa được xử kín đã không đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế, và giới chức Ả-rập Saudi đã “cản trở việc quy trách nhiệm một cách thỏa đáng”, tổ chức Human Right Watch nói.
Vì sao Jamal Khashoggi chết?
Phóng viên 59 tuổi sống ở Mỹ, một nhà bình luận thường xuyên cho tờ Washington Post, lần cuối cùng được nhìn thấy là khi ông đi vào tòa lãnh sự của Ả-rập Saudi hôm 2/10/2018 để lấy một số giấy tờ cần thiết cho việc kết hôn với vị hôn thê, Hatice Cengiz.
Sau khi nghe các đoạn ghi âm được cho là nội dung đối thoại bên trong tòa lãnh sự mà cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện, bà Callamard kết luận rằng ông Khashoggi đã bị “giết chết một cách tàn bạo” trong ngày hôm đó.
Phó trưởng công tố Ả-rập Saudi Shalaan Shalaan nói với các phóng viên hồi tháng 11/2018 rằng vụ sát hại đã được ra lệnh từ người đứng đầu một “nhóm đàm phán” do phó giám đốc cơ quan tình báo Ả-rập Saudi gửi tới Istanbul nhằm đưa ông Khashoggi trở về nước “bằng cách thuyết phục”, hoặc nếu không được thì “bằng vũ lực”.
Các nhà điều tra kết luận rằng ông Khashoggi đã bị khống chế bằng vũ lực sau khi giằng co và đã bị tiêm một lượng lớn thuốc, tới mức quá liều khiến ông tử vong, ông Shalaan nói.
Thi thể nạn nhân sau đó bị cắt rời thành từng mảnh và trao cho một “cộng sự” người địa phương ở ngoài tòa lãnh sự, ông cho biết thêm.
Thi thể nạn nhân đến nay vẫn chưa được tìm thấy.
Ông Shalaan nói rằng Thái tử Mohammed “không biết tí gì về chuyện đó”.
Ai phải chịu trách nhiệm?
Có 18 người đã bị bắt giữ tại Ả-rập Saudi, năm quan chức cao cấp trong chính phủ bị sa thải.
Trong số các quan chức này có Phó giám đốc Cơ quan tình báo Ahmad Asiri, và ông Saud al-Qahtani, phụ tá cao cấp của Thái tử Mohammed.
Trong tháng Giêng, 11 cá nhân bị đưa ra tòa xét xử. Cơ quan công tố đề nghị án tử hình đối với năm người. Danh tính các bị cáo không được công bố.
Trong tháng Sáu, bà Callamard nêu danh tính năm người đối diện án tử hình, trong đó có một người là bác sỹ giảo nghiệm của Bộ Nội vụ.
Theo nội dung các cuộc phỏng vấn mà bà Callamard thực hiện thì luật sư của các bị cáo nói họ là nhân viên nhà nước, không có quyền phản đối mệnh lệnh của thượng cấp.
