Những người đứng đầu ASEAN vẽ ra lộ trình mới của Liên Hợp Quốc

Ngay sau khi kết thúc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Nha Trang, Tổng thư ký ASEAN Dato Lim Jock Hoi đã bay tới New York. Bộ trưởng ngoại giao của các nước ASEAN đã hướng dẫn ông trình bày Hội đồng Bảo an về vai trò của khối trong việc hợp tác với Liên Hợp Quốc, các tổ chức khu vực và tiểu vùng trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.February 12, 2020

Đối với ông Lin, đây là một nhiệm vụ bất thường. ASEAN chưa bao giờ làm điều này trong lịch sử 52 năm của mình. Khi Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam, Phạm Bình Minh, nảy ra ý tưởng ở Nha Trang, ông đã có một chút khó chịu giữa các đồng nghiệp trong phòng. Điều đáng lo ngại là cách tiếp cận chưa từng có này sẽ mở Hộp Pandora với các thành viên khác của Hội đồng Bảo an, điều này có thể khiến ASEAN chuyển hướng sang các vấn đề nhạy cảm trong tương lai.

Vì lý do an ninh, các Bộ trưởng ASEAN đã đồng ý rằng cuộc họp ngắn của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào ngày 30 tháng 1 là sự kiện một lần và không có tài liệu nào nêu chi tiết kết quả hoặc câu hỏi và câu trả lời.

Sau khi Việt Nam chủ trì ASEAN và Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào tháng 1, bài phát biểu chính sách đối ngoại đầu tiên đã nêu ra bốn nhiệm vụ chính: duy trì vị thế trung tâm của Liên Hợp Quốc, duy trì chủ nghĩa đa phương và luật pháp quốc tế, thúc đẩy tự do hóa thương mại và hội nhập và liên kết kinh tế. Đóng góp tích cực hơn để giải quyết các thách thức khu vực và toàn cầu, và cuối cùng đạt được ASEAN trong xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ và thống nhất, liên kết và phản ứng nhanh.

Xét rằng Việt Nam đóng vai trò kép (trong vai trò chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào tháng 1 và Chủ tịch ASEAN năm 2020), động thái này rất có ý nghĩa. Đây là lần thứ hai Việt Nam phục vụ với tư cách là thành viên không thường trực, lần đầu tiên là vào năm 2007-2008.

Cuộc họp diễn ra suôn sẻ, và các thành viên chủ chốt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã ca ngợi và khen ngợi ASEAN vì đã giúp duy trì hòa bình và ổn định thế giới. Tại cuộc họp, ông Lin nhấn mạnh rằng khối đã thúc đẩy hòa bình và an ninh thông qua việc áp dụng các công cụ ASEAN, các cơ chế do ASEAN lãnh đạo và các nguyên tắc thực hành rộng rãi dựa trên đối thoại và đàm phán trong 5 năm qua. Ông cũng cố gắng làm nổi bật tám khía cạnh quan trọng khác trong nỗ lực của ASEAN để đạt được sự hài hòa và thịnh vượng quốc tế:

i) hội nhập kinh tế và phát triển toàn diện là nền tảng của hòa bình và an ninh;

ii) giải quyết và ngăn chặn xung đột;

iii) những thách thức xuyên quốc gia, bao gồm chống khủng bố và bạo lực cực đoan;

iv) thúc đẩy vai trò phụ nữ, chương trình nghị sự về hòa bình và an ninh;

v) giải quyết biến đổi khí hậu và tích cực thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững thông qua các sáng kiến bổ sung;

vi) khai thác tiềm năng của nền kinh tế kỹ thuật số và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư;

vii) Thúc đẩy Mạng lưới thành phố thông minh ASEAN và tăng cường hợp tác an ninh mạng khu vực.

Về vấn đề này, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, ông Antonio Guterres bày tỏ sự đánh giá cao về sự đóng góp lâu dài của các thành viên ASEAN trong các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, đặc biệt là vai trò quan trọng của những nước gìn giữ hòa bình. Ông cũng mong muốn tăng cường hợp tác với ASEAN trong nhiều lĩnh vực và, làm việc với Ủy ban Nhân quyền Liên Chính phủ ASEAN để thực hiện các quyền con người, chống khủng bố và ngăn chặn bạo lực cực đoan.  Các lĩnh vực khác bao gồm quản lý biên giới và tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, cảnh báo sớm và phân tích mối đe dọa, an ninh mạng, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng và quản lý thảm họa (bao gồm xung đột và thảm họa nhân tạo) và lộ trình hiệp đồng để đáp ứng các yêu cầu của Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc về phát triển bền vững được nêu tại Hội nghị cấp cao Asean.

Trong các ý kiến khác, một số thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hoan nghênh những nỗ lực của ASEAN trong việc thúc đẩy các cuộc thảo luận với Trung Quốc về Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông và nhắc lại tầm quan trọng của việc giải quyết hòa bình các tranh chấp lãnh thổ theo luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước biển của Liên hợp quốc năm 1982 (UNCLOS).

Cuối cùng, các thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cũng đề cập đến vai trò của ASEAN trong nỗ lực đạt được hòa bình bền vững và phi hạt nhân hóa hoàn toàn và có thể kiểm chứng được trên bán đảo Triều Tiên. Tại cuộc họp, các thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, bao gồm Trung Quốc, Nga và Đức, cũng là đối tác đối thoại của ASEAN, nhấn mạnh mối quan hệ ngày càng chặt chẽ của họ với khối. Các thành viên khác, như Anh và Pháp, hiện đang hy vọng hợp tác chính thức với ASEAN, chỉ ra sự tham gia ngày càng tăng của họ vào tổ chức này.

Đánh giá từ năm tuần qua với tư cách là chủ tịch ASEAN cộng với vai trò trong Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Việt Nam đã chủ động thực hiện các cam kết cốt lõi của mình, và không có gì che giấu rằng Hà Nội đã cải thiện sự hợp tác và hợp tác toàn diện giữa các nhóm khu vực và Liên Hợp Quốc.
Theo Việt Nam Thời Báo