- Tác giả,Sophie Williams
- Vai trò,BBC News
- 13 tháng 12 2022
Trong một nhà thờ ở thành phố Lviv, miền tây Ukraine, mẹ của Tseng Sheng-guang nhìn con trai mình lần cuối, được đặt trong quan tài.
Chia sẻ với bà có những người thân và một số người Ukraine muốn bày tỏ lòng kính trọng đối với một chàng trai đã hi sinh cách xa quê hương hàng ngàn dặm, chiến đấu cho một đất nước mà anh chưa từng đến thăm trước đây.
“Sheng-guang, con trai của mẹ, mẹ muốn con biết rằng con rất dũng cảm,” bà nói. “Con sẽ luôn là con của mẹ và mẹ tự hào về con.”
Tseng tử trận vào tháng trước tại thành phố Lyman ở phía đông Ukraine khi anh đang chiến đấu trong lực lượng bảo vệ lãnh thổ của Quân đoàn Quốc tế Ukraine. Anh là người Đài Loan đầu tiên hy sinh khi chiến đấu ở Ukraine.
Trong một tuyên bố được đưa ra sau khi anh qua đời, Bộ Ngoại giao Đài Loan nói rằng Tseng đã “dâng hiến đời mình cho cuộc đấu tranh giành tự do của Ukraine”.
Hàng ngàn binh sĩ nước ngoài đã tới Ukraine để chiến đấu và số lượng người Đài Loan trong số họ rất ít, ước tính khoảng 10 người.
Nhưng cuộc xâm lược của Nga đã mang tới sự đồng cảm trên hòn đảo tự trị cách đó nửa vòng trái đất. Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình và cho biết sẽ thống nhất bằng vũ lực nếu cần thiết. Đài Loan thấy mình khác biệt với Trung Quốc đại lục.
Căng thẳng ở eo biển Đài Loan tăng mạnh sau chuyến thăm của chính trị gia người Mỹ Nancy Pelosi hồi tháng 8 khiến Bắc Kinh vô cùng tức giận. Trung Quốc đáp trả bằng các cuộc tập trận quân sự quanh hòn đảo.
Sammy Lin, một người bạn trên mạng của Tseng, cho biết Tseng lo lắng một ngày nào đó Đài Loan có thể chịu chung số phận như Ukraine.
“Tôi nhớ anh ấy đã nói với bạn bè rằng anh không thể khoanh tay đứng nhìn người dân Ukraine đang bị người Nga ngược đãi và giết hại,” anh nói.
Tseng là “một trong những người chính trực nhất” mà tôi từng gặp, Lin nói.
Đài Loan áp dụng chế độ quân sự bắt buộc. Những người nào đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ quân sự là đủ điều kiện gia nhập quân đoàn binh sĩ nước ngoài của Ukraine.
Jack Yao, 28 tuổi, cũng nằm trong số những người quyết định lên đường. Anh đến Ukraine ba ngày sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky kêu gọi các tình nguyện viên nước ngoài tham gia cuộc chiến của Ukraine, đi từ Đài Bắc đến Ba Lan và sau đó hướng tới thủ đô Kyiv.
“Tôi đã xem xét tình hình từ năm ngoái, đặc biệt là việc Nga đưa rất nhiều binh lính và xe tăng tới biên giới với Ukraine. Không ai tin điều đó sẽ xảy ra,” anh nói với BBC.
“Tình hình ở đó cũng giống như chúng tôi. Tôi khi đó nghĩ xem mình có thể làm gì để hỗ trợ Ukraine.”
Anh gia nhập Quân đoàn nước ngoài Gruzia và được giao nhiệm vụ trinh sát cận chiến. Khi Yao đến nơi, quân đội Nga vẫn đang cố chiếm Kyiv.
“Có rất nhiều vụ tấn công bằng bom và tên lửa khi quân Nga ở Bucha,” anh nói, nhắc đến thị trấn phía bắc thủ đô.
“Tôi đang thực hiện một nhiệm vụ ở đó và thấy người của chúng tôi thiệt mạng trong một vụ nổ. Cách đó gần 50 mét, quả bom phát nổ sau lưng họ.”
Trong thời gian không chiến đấu, Yao có thể nói chuyện về Đài Loan với các thành viên trong đơn vị của mình.
“Có một người đã sống ở Đài Loan hai năm và biết rõ tình hình. Đài Loan và Ukraine như anh em. Giống nhau 100%. Họ nói với tôi rằng anh không thể chết ở đây vì anh phải quay về bảo vệ quê hương”, anh chia sẻ.
Trong khi Yao hiện đã trở lại Đài Loan và tiếp tục công việc kinh doanh cafe của mình thì những người khác vẫn ở lại. Trong một video gần đây của một tổ chức từ thiện Ukraine, hai người Đài Loan đã giải thích về động lực của họ.
“Lý do chính chúng tôi đến Ukraine là để bảo vệ sự an toàn của người dân Ukraine,” họ nói trong khi cầm lá cờ Đài Loan.
“Chúng tôi cũng sợ rằng nếu Nga thắng, Trung Quốc sẽ làm điều tương tự với Đài Loan. Vì vậy, chúng tôi sẵn sàng đến Ukraine để hy sinh mạng sống và tự do của mình vì sự an toàn của người dân ở đây.”
Tuy nhiên, không phải tất cả những người Đài Loan đến Ukraine đều quan tâm đến vấn đề địa chính trị. Vào tháng 6, Li Chenling nói với BBC tiếng Trung rằng anh ấy đến Ukraine vì muốn sống một “cuộc sống đáng nhớ”.
Anh nói thêm, nếu Đài Loan bị xâm lược, việc anh có sẵn sàng chiến đấu hay không sẽ phụ thuộc vào phản ứng từ chính phủ Đài Loan và Mỹ.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã lặp lại tuyên bố rằng Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan trong trường hợp bị Trung Quốc tấn công. Tuy nhiên, Washington đã từ lâu duy trì lập trường “sự mơ hồ chiến lược” – không cam kết bảo vệ Đài Loan, nhưng không loại trừ lựa chọn này.
Tháng trước, Biden nói rằng ông không tin Trung Quốc sắp xâm lược Đài Loan. Phát biểu được đưa ra sau cuộc gặp trực tiếp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali.
Quan điểm của công chúng Đài Loan về khả năng xảy ra xung đột là khác nhau, Paul Huang từ Diễn đàn Ý kiến Công chúng Đài Loan cho biết.
“Rất thú vị là, dường như nhiều người cho biết họ không lo lắng,” ông nói với BBC.
“Như chúng ta đã thấy từ Ukraine, mức độ lo lắng của mọi người về một sự kiện nhất định không liên quan đến khả năng xảy ra sự kiện đó, cũng như không nói lên điều gì về sự chuẩn bị”, ông nói thêm.
Tuy nhiên, hầu hết người Đài Loan không nghĩ rằng hòn đảo này có thể chống lại Trung Quốc lâu như Ukraine chống lại Nga, ông nói.
Trong lúc đau buồn, mẹ của Tseng cho biết quyết định chiến đấu cùng những người khác cho Ukraine của con trai bà đã mang lại cho bà một sự an ủi.
“Biết rằng, trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời, Sheng-guang đã chiến đấu bên một nhóm những chiến binh dũng cảm nhất, rằng họ đã hỗ trợ lẫn nhau và cùng vào sinh ra tử, dù đau đớn, tôi tìm thấy rất nhiều niềm an ủi”, bà nói.
