- Tác giả,James Gregory và Aalia Farzan
- Vai trò,BBC News
- 23 tháng 12 2022
Chính quyền Taliban đã bắt năm phụ nữ tham gia biểu tình tại thủ đô Kabul của Afghanistan để chống lại luật cấm phụ nữ học đại học.
Ba nhà báo cũng bị bắt trong sự kiện này. Có thể hiểu là biểu tình đã xảy ra tại tỉnh Takhar.
Lực lượng bảo vệ đã chặn hàng trăm phụ nữ vào các trường đại học hồi hôm thứ Tư – một ngày sau khi lệnh cấm được công bố.
Đây là chính sách hạn chế giáo dục mới nhất đối với phụ nữ kể từ khi Taliban trở lại nắm quyền vào năm ngoái.
Từ đó đến nay trẻ em gái đã bị loại khỏi hầu hết các trường trung học.
Lệnh cấm mới đã được bộ trưởng giáo dục đại học cho triển khai và có hiệu lực ngay lập tức vào thứ Ba, với việc các trường đại học công lập và tư thục ra lệnh cấm phụ nữ đi học.
Bộ Giáo dục cho biết các chuyên gia của họ đã rà soát lại chương trình giảng dạy và môi trường đại học, và việc đi học của nữ sinh sẽ bị đình chỉ cho đến khi có “một môi trường phù hợp”.
Sau đó, Bộ trưởng Giáo dục đại học của chính quyền Taliban, Neda Mohammad Nadeem, cho biết trên truyền hình nhà nước rằng phụ nữ bị cấm vào trường đại học vì không tuân theo quy định về trang phục.
“Họ ăn mặc như đi dự đám cưới vậy.”
Một đoạn phim được chia sẻ trên mạng xã hội hôm thứ Năm cho thấy khoảng hai chục phụ nữ Afghanistan mặc khăn trùm đầu tuần hành qua các đường phố ở Kabul, giương cao biểu ngữ và hô khẩu hiệu.
Ban đầu nhóm này dự định tập trung trước Đại học Kabul, cơ sở giáo dục lớn nhất và uy tín nhất của đất nước, nhưng đã thay đổi địa điểm sau khi chính quyền triển khai một số lượng lớn nhân viên an ninh tại đấy.
Một số phụ nữ tham gia cuộc biểu tình nói với BBC rằng họ bị các nữ sĩ quan Taliban đánh đập hoặc bắt giữ.
Một trong những người biểu tình nói với BBC rằng cô ta bị “đánh đập thậm tệ” nhưng đã tìm cách thoát được.
“Quá nhiều thành viên nữ của Taliban có mặt trong số chúng tôi,” người phụ nữ giấu tên nói.
“Họ đánh một số phu nữ trong nhóm chúng tôi và bắt giữ một số người khác. Họ định bắt cả tôi nhưng tôi đã trốn thoát được. Tuy nhiên, tôi đã bị đánh đập thậm tệ.”
Một người biểu tình khác cho biết hai người đã được thả kể từ khi bị bắt nhưng một số người vẫn còn bị giam giữ.
Một số nam giới cũng đã phản ứng bằng các hành vi bất tuân dân sự để thể hiện tình đoàn kết với người biểu tình. Khoảng 50 nam giáo sư đại học tại các cơ sở công lập và tư nhân đã từ chức, trong khi có thông tin cho biết một số nam sinh viên đã từ chối dự thi.
Taliban từng hứa sẽ nhẹ tay hơn sau khi lên nắm quyền vào tháng 8/2021, theo sau sự kiện Hoa Kỳ rút quân khỏi nước này. Tuy nhiên, những người theo đường lối Hồi giáo cứng rắn đã tiếp tục thu hồi các quyền và tự do của phụ nữ trong nước.
Các cuộc biểu tình do phụ nữ lãnh đạo ngày càng hiếm ở Afghanistan kể từ khi Taliban quay lại nắm quyền. Người tham gia biểu tình có nguy cơ bị bắt giữ, đối mặt với bạo lực và kỳ thị xã hội.
Trước khi có thông báo hôm thứ Ba, các trường đại học đã hoạt động theo chính sách phân biệt đối xử đối với phụ nữ.
Lối vào trường và các lớp học được phân chia theo giới tính, trong khi chỉ có giảng viên nữ hoặc đàn ông cao niên mới được dạy sinh viên nữ. Phụ nữ cũng chỉ được học một số môn hạn chế.
Phụ nữ bị cấm học kỹ thuật, kinh tế, khoa học thú y và nông nghiệp, trong khi ngành báo chí bị hạn chế nghiêm trọng.
UNESCO, tổ chức văn hóa và giáo dục của Liên Hiệp Quốc, cho biết tỷ lệ nữ học đại học đã tăng 20 lần trong khoảng thời gian từ năm 2001 – thời điểm Taliban bị lật đổ do sự can thiệp của Hoa Kỳ – đến năm 2018.
