- Tác giả,Steve Rosenberg
- Vai trò,Biên tập viên về Nga, từ Arkhangelsk
- 15 tháng 2 2023
Sinh viên đại học Olesya Krivtsova đã bỏ lỡ rất nhiều tiết học.
Đó là bởi vì Olesya, 20 tuổi, đang bị quản thúc tại gia. Cô phải đeo một vòng điện tử trên chân của mình. Cảnh sát có thể theo dõi mọi hành động của cô.
Cô bị cáo buộc tội gì? Olesya bị bắt vì đăng bài phản chiến trên mạng xã hội. Một trong số đó có liên quan đến vụ nổ hồi tháng 10 năm ngoái trên cây cầu nối Nga với Crimea đã bị sáp nhập.
“Tôi đã đăng một story (tính năng trên Instagram) về cây cầu,” Olesya nói với BBC, “phản ánh việc người Ukraine vui mừng thế nào với những gì đã xảy ra.”
Cô cũng chia sẻ bài đăng của một người bạn về cuộc chiến.
Sau đó, sự việc bắt đầu.
Olesya nhớ lại: “Tôi đang nói chuyện điện thoại với mẹ thì nghe thấy tiếng cửa trước mở. Rất nhiều cảnh sát ập vào. Họ thu điện thoại của tôi và quát tôi nằm xuống sàn”.
Olesya bị buộc tội biện minh cho chủ nghĩa khủng bố và làm mất uy tín của lực lượng vũ trang Nga. Cô phải đối mặt với án tù lên tới 10 năm.
“Tôi chưa bao giờ tưởng tượng được ai đó có thể lãnh án tù lâu như vậy vì đã đăng một thứ gì đó lên mạng. Tôi đã xem báo cáo về những bản án điên rồ ở Nga, nhưng tôi không chú ý nhiều và tiếp tục lên tiếng”, Olesya nói.
Từ một sinh viên của Đại học Liên bang miền Bắc ở Arkhangelsk, Olesya hiện đã được thêm vào danh sách chính thức những kẻ khủng bố và cực đoan của Nga.
Olesya nhớ lại: “Khi tôi nhận ra mình bị liệt vào danh sách giống như những kẻ xả súng trong trường học và nhóm Nhà nước Hồi giáo, tôi nghĩ điều đó thật điên rồ.”
Theo quy định bị quản thúc tại gia, cô bị cấm nói chuyện điện thoại và lên mạng.
Olesya có một hình xăm nổi bật trên chân phải – Tổng thống Nga Vladimir Putin được mô tả như một con nhện, với dòng chữ Orwellian: “Anh Cả đang theo dõi bạn.”
Có vẻ như trong trường hợp của Olesya, không phải “anh cả” đang theo dõi cô mà là các bạn học của cô.
“Một người bạn đã cho tôi xem một bài đăng về tôi trong một nhóm chat,” Olesya nói, “về việc tôi đã phản đối ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ như thế nào. Hầu hết những người trong nhóm chat này là sinh viên lịch sử. Họ đang thảo luận xem có nên tố cáo tôi với cơ quan chức năng hay không.”
BBC đã xem các đoạn trích từ nhóm chat.
Trong một bình luận, Olesya bị buộc tội viết “những bài đăng khiêu khích của một nhân vật theo chủ nghĩa bại trận và cực đoan. Điều này không phù hợp với thời chiến. Nó phải bị dập từ trong trứng nước”.
“Đầu tiên chúng ta hãy thử làm mất uy tín của cô ta. Nếu cô ta không hiểu, hãy để an ninh giải quyết.”
“Tố cáo là nghĩa vụ của người yêu nước,” một người khác viết.
Sau đó, khi danh sách các nhân chứng được đọc lên trước tòa, Olesya đã nhận ra những cái tên từ nhóm chat của các sinh viên.
Đã một năm kể từ khi Điện Kremlin phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine – thuật ngữ được sử dụng cho cuộc xâm lược toàn diện nước láng giềng của Nga. Trong vòng vài tuần sau vụ tấn công, Tổng thống Putin đã kêu gọi công chúng Nga tách “những người yêu nước chân chính khỏi những kẻ cặn bã và phản bội”.
Kể từ đó, trên khắp nước Nga đã có những báo cáo về những lời tố cáo theo kiểu Liên Xô chống lại những người chỉ trích chiến tranh. Họ bao gồm học sinh tung tin về giáo viên và công nhân tố cáo đồng nghiệp.
Những lời chỉ trích công khai về cuộc xâm lược – bao gồm cả việc đăng lại những lời chỉ trích của người khác – là nguy hiểm. Các nhà chức trách Nga mong đợi từ công chúng sự ủng hộ hoàn toàn, không nao núng cho cuộc tấn công ở Ukraine. Nếu bạn không ủng hộ, thì ít nhất bạn phải giữ im lặng. Nếu bạn không im lặng, sẽ có một loạt luật đàn áp để trừng phạt những người bất đồng chính kiến. Điều đó bao gồm các luật chống truyền bá “thông tin sai lệch” về quân đội và “làm mất uy tín” của quân đội.
Ở Arkhangelsk, có một bức chân dung khổng lồ của một người lính Nga thiệt mạng ở Ukraine nhìn xuống thành phố từ mặt bên của một khu chung cư chín tầng, cùng với dòng chữ: “Trở thành một chiến binh có nghĩa là sống mãi mãi”.
Thông điệp yêu nước đó đã có sức thuyết phục. Trên đường phố Arkhangelsk, chúng tôi thấy rất ít sự cảm thông cho những người Nga đang phải đối mặt với việc truy tố vì những bình luận phản chiến của họ.
Một người tên Konstantin nói với tôi: “Những người làm mất uy tín quân đội của chúng tôi hoặc tung tin giả, đầu họ có vấn đề. “Họ nên được đưa ra tiền tuyến để làm bia đỡ đạn.”
“Tôi có thái độ tiêu cực với những người chỉ trích hoạt động đặc biệt,” một người tên Ekaterina nói.
Nhưng án tù lâu năm vì đăng một cái gì đó lên mạng, không phải là khắc nghiệt sao? Tôi hỏi.
“Mọi người nên dùng não của mình,” Ekaterina trả lời. “Nếu họ sống ở đất nước này, nếu họ được hưởng tất cả những lợi ích mà đất nước này mang lại, nếu họ là những người yêu nước, họ cần phải tuân thủ luật pháp.”
Cuối ngày hôm đó, Olesya được phép ra khỏi căn hộ của mình. Nhưng chỉ để tham dự một phiên tòa mà trong đó, các luật sư bào chữa cố gắng thuyết phục thẩm phán dỡ bỏ các hạn chế đối với việc đi lại của cô.
Chiếc áo phông của Olesya có hình một chiếc xe cảnh sát với dòng chữ “Xe buýt trường học”. Một bình luận về cách những người Nga trẻ tuổi đang bị trừng phạt vì những lời chỉ trích của họ đối với chính quyền.
Thẩm phán ra lệnh quản thúc cô tại gia.
“Nhà nước không có gan tranh luận, cho dân chủ hay tự do,” Olesya nói. “Nhưng họ không thể tống tất cả mọi người vào tù. Đến một lúc nào đó họ sẽ hết phòng giam.”
Được sản xuất bởi Liza Shuvalova.
