- Samuel Horti ở London và James Landale ở Munich
- BBC News
19 tháng 2 2023
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Anthony Blinken cho biết Trung Quốc đang xem xét cung cấp vũ khí và đạn dược cho Nga trong cuộc chiến ở Ukraine.
Ông Blinken nói với kênh CBS News rằng các công ty Trung Quốc đã cung cấp “hỗ trợ phi sát thương” cho Nga – và thông tin mới cho thấy Bắc Kinh có thể cung cấp “hỗ trợ sát thương”.
Sự leo thang này đồng nghĩa với “hậu quả nghiêm trọng” đối với Trung Quốc, ông Blinken cảnh báo.
Trung Quốc cho tới nay bác bỏ tin nói rằng Moscow đã yêu cầu được cung cấp thiết bị quân sự.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là đồng minh của Tổng thống Nga Vladimir Putin và vẫn chưa lên án cuộc xâm lược của Nga – nhưng ông đã tìm cách giữ thái độ trung lập trong cuộc xung đột và kêu gọi hòa bình.
Ông Blinken đã trả lời đài CBS sau khi ông gặp ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị, vào hôm thứ Bảy tại Hội nghị An ninh Munich.
Ông nói rằng trong cuộc họp, ông đã bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” về “khả năng Trung Quốc sẽ hỗ trợ vật liệu sát thương cho Nga”.
“Cho đến nay, chúng tôi đã thấy các công ty Trung Quốc… cung cấp hỗ trợ phi sát thương cho Nga để sử dụng ở Ukraine. Mối lo ngại mà chúng tôi có hiện nay dựa trên thông tin chúng tôi có rằng họ đang cân nhắc cung cấp hỗ trợ sát thương”, ông nói.
Ông không nói rõ Hoa Kỳ đã nhận được thông tin gì về các kế hoạch tiềm năng của Trung Quốc.
Khi được hỏi về những thứ gì mà Hoa Kỳ tin rằng Trung Quốc có thể cung cấp cho Nga, ông nói rằng đó chủ yếu là vũ khí cũng như đạn dược.
Hoa Kỳ đã trừng phạt một công ty Trung Quốc với cáo buộc cung cấp hình ảnh vệ tinh về Ukraine cho tập đoàn đánh thuê Wagner, tập đoàn cung cấp cho Nga hàng nghìn lính tham chiến.
Ông Blinken nói với CBS rằng “tất nhiên, ở Trung Quốc, thực sự không có sự phân biệt giữa công ty tư nhân và nhà nước”.
Nếu Trung Quốc cung cấp vũ khí cho Nga, điều đó sẽ gây ra “vấn đề nghiêm trọng cho chúng tôi và trong mối quan hệ của chúng tôi”, ông nói thêm.
Quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh vốn đã xấu đi sau khi Hoa Kỳ bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc vào đầu tháng Hai.
Nhưng nếu Trung Quốc cung cấp vũ khí để giúp các lực lượng cuea Nga ở Ukraine, thì quan hệ Mỹ-Trung sẽ xấu đi nghiêm trọng hơn nhiều.
Lời cảnh báo của ông Blinken dường như được đưa ra với mục đích rõ ràng để ngăn cản Trung Quốc làm điều đó.
Ông Blinken cũng cho biết Hoa Kỳ lo ngại về việc Trung Quốc giúp Nga trốn tránh các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhằm làm tê liệt nền kinh tế Nga. Thương mại của Trung Quốc với Nga ngày càng phát triển và đây là một trong những thị trường lớn nhất mua dầu mỏ, khí đốt và than đá của Nga.
Các thành viên NATO, trong đó có Hoa Kỳ, đang gửi nhiều loại vũ khí, đạn dược và thiết bị tới Ukraine, bao gồm cả xe tăng. Họ chưa gửi máy bay chiến đấu, và ông Blinken né tránh trả lời liệu Hoa Kỳ có giúp các nước khác cung cấp máy bay chiến đấu hay không.
“Chúng tôi đã nói rất rõ ràng rằng chúng tôi không nên tập trung cố định vào bất kỳ hệ thống vũ khí cụ thể nào” ông nói.
Tuy nhiên, ông nói rằng phương Tây phải đảm bảo Ukraine có những gì họ cần cho một cuộc phản công sắp diễn ra chống lại Nga “trong những tháng tới”.
Nga hiện đang cố gắng tiến công ở các khu vực phía đông của Ukraine, nơi đã diễn ra một số cuộc giao tranh ác liệt nhất trong cuộc chiến.
Ông Vương Nghị phát biểu tại Munich hôm qua rằng Trung Quốc “không đứng yên cũng không đổ dầu vào lửa” trong cuộc chiến ở Ukraine, Reuters đưa tin.
Ông Vương Nghị cho biết Trung Quốc sẽ công bố một tài liệu thể hiện lập trường của mình trong việc giải quyết xung đột. Ông nói, tài liệu sẽ nêu rõ rằng sự toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia phải được tôn trọng.
“Tôi đề nghị mọi người bắt đầu suy nghĩ một cách bình tĩnh, đặc biệt là những người bạn ở châu Âu, về những nỗ lực mà chúng ta có thể thực hiện để ngưng cuộc chiến này”, ông Vương Nghị nói.
Ông nói thêm rằng có “một số lực lượng dường như không muốn các cuộc đàm phán thành công hoặc muốn chiến tranh sớm kết thúc”, nhưng không nói rõ ý của ông là lực lượng nào.
Theo Ngoại trưởng Ý Antonio Tajani, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến sẽ có “bài phát biểu hòa bình” nhân dịp kỷ niệm ngày Nga xâm lược Ukraine vào thứ Sáu, ngày 24 tháng Hai.
Ông Tajani nói với đài phát thanh Ý rằng bài phát biểu của ông Tập sẽ kêu gọi hòa bình mà không lên án Nga, Reuters đưa tin.
Trong cuộc gặp của họ, ông Anhtony Blinken và ông Vương Nghị cũng đã dung lời lẽ mạnh bạo về cuộc tranh cãi ngày càng diễn biến phức tạp về một khinh khí cầu bị cáo buộc là phương tiện do thám của Trung Quốc vốn đã bị bắn hạ trên bầu trời Hoa Kỳ.
Ông Blinken cho biết trong cuộc họp rằng Hoa Kỳ sẽ “không chấp nhận bất kỳ hành vi vi phạm chủ quyền nào của chúng tôi” và nói rằng “hành động vô trách nhiệm này không bao giờ được tái diễn”.
Ông Blinken nói với CBS rằng các quốc gia khác lo ngại về cái mà ông gọi là “chương trình khinh khí cầu do giám ” của Trung Quốc trên khắp năm châu.
Trong khi đó, ông Vương Nghị gọi vụ việc là “trò hề chính trị do Mỹ dàn dựng” và cáo buộc họ “dùng mọi cách để ngăn chặn và trấn áp Trung Quốc”. Trung Quốc phủ nhận việc đưa khinh khí cầu lên không trung để do thám.
Và vào sáng Chủ nhật, Bắc Kinh cảnh báo rằng Hoa Kỳ sẽ “chịu mọi hậu quả” nếu leo thang tranh cãi về khinh khí cầu này.
Trung Quốc sẽ “đi đến cùng” trong trường hợp “Hoa Kỳ khăng khăng lợi dụng vấn đề này”, Bắc Kinh nói trong một tuyên bố của Bộ Ngoại giao được Reuters đưa tin.
Toàn bộ cuộc phỏng vấn với CBS – đối tác phát sóng của BBC tại Hoa Kỳ – sẽ được phát sóng vào Chủ Nhật.
