WHO yêu cầu Bắc Kinh cho tham gia điều tra nguồn gốc Covid-19

Đăng ngày: 02/05/2020

Trọng Thành

Đại dịch Covid-19 từ Vũ Hán, Trung Quốc, lan ra toàn thế giới, khiến hơn 230.000 người chết, hơn một nửa dân cư địa cầu bị phong tỏa. Nhiều quốc gia, trước hết là Hoa Kỳ, cáo buộc Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) bao che cho Trung Quốc, khiến thế giới lâm vào thế bị động trước nguy cơ đại dịch virus corona mới. Ngày 01/05/2020, WHO kêu gọi Trung Quốc cho tham gia điều tra nguồn gốc dịch bệnh.

Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ (VOA) dẫn lại thông báo của phát ngôn viên Tổ Chức Y Tế Thế Giới Tarik Jasarevic, theo đó « WHO mong muốn phối hợp với các đối tác quốc tế và theo lời mời của chính phủ Trung Quốc, để tham gia vào cuộc điều tra về nguồn gốc » của đại dịch Covid-19. WHO cho biết thêm là cho dù « hiện tại đã có một số nghiên cứu đang diễn ra nhằm hiểu rõ hơn về nguồn gốc bệnh dịch tại Trung Quốc, bao gồm các trường hợp đầu tiên có triệu chứng nhiễm virus tại Vũ Hán, và vùng phụ cận, trong giai đoạn cuối năm 2019 », nhưng Tổ chức Y Tế Thế Giới này đã không hề được tham gia vào các nghiên cứu nào tại Trung Quốc. 

Trong điện thư trả lời VOA, người phát ngôn WHO cũng nhấn mạnh rằng các điều tra là rất quan trọng, cho phép đối phó tốt hơn với các bệnh dịch mới trong tương lai. Phát ngôn viên của Tổ Chức Y Tế Thế Giới cũng nhắc lại khả năng virus corona mới xuất phát từ loài dơi, có thể được truyền đến người thông qua một động vật trung gian khác, có nhiều tiếp xúc hơn với con người.

Trước đó, hôm 30/04, đại diện của WHO tại Trung Quốc, bác sĩ Gauden Galea đã đưa ra một phát biểu được một số nhà quan sát đánh giá là hiếm có trong quan hệ giữa WHO và Trung Quốc, khi khẳng định WHO đã « không được Bắc Kinh mời » tham gia vào các cuộc điều tra về nguồn gốc đại dịch.

Trong thời gian gần đây, lãnh đạo một số quốc gia tỏ ý nghi ngờ, thậm chí tố cáo Trung Quốc không minh bạch về nguồn gốc của dịch Covid-19. Ngày 30/04, tổng thống Mỹ Donald Trump  lần đầu tiên nói  có bằng chứng về virus gây bệnh Covid-19 thoát ra từ một cơ sở thí nghiệm tại thành phố Vũ Hán, nhưng không đưa ra chi tiết. Khả năng virus thoát ra từ phòng thí nghiệm là điều mà chính quyền Bắc Kinh thường xuyên cực lực bác bỏ.

Hiện tại, nguồn gốc trực tiếp của virus khiến dịch bùng lên tại Vũ Hán vẫn hoàn toàn bí ẩn. Báo mạng Anh The Daily Telegraph hôm nay, 02/05, cho biết hiện có trong tay tài liệu dài 15 trang, do một số quốc gia phương Tây soạn thảo, tố cáo chính quyền Bắc Kinh « đã xóa bỏ hay phá hủy các bằng chứng » về nguồn gốc và diễn biến của bệnh dịch, bao gồm « các bằng chứng trong phòng thí nghiệm ».

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chíĐăng ký

Về phía Trung Quốc, báo South China Morning Post hôm nay dẫn lại thông tin từ báo chí chính thức Trung Quốc, yêu cầu Washington minh bạch một số nghiên cứu bí mật về virus trong phòng thí nghiệm, cũng như công khai các phản ứng đầu tiên của chính quyền Mỹ trước dịch bệnh Covid-19.

Vẫn liên quan đến mối nghi ngờ xung quanh khả năng virus thoát ra khỏi phòng thí nghiệm tại Vũ Hán, từ hai ba hôm nay, trên các mạng xã hội lan truyền tin đồn về việc nhà nghiên cứu hàng đầu về virus corona ở loài dơi, bà Thạch Chính Lệ (Shi Zhengli) đã đào thoát khỏi Trung Quốc, và hiện xin tị nạn tại đại sứ quán Mỹ ở Paris, cùng với hàng ngàn trang tài liệu.

Hiện các bên liên quan chưa đưa ra phát biểu chính thức về tin đồn này. Các cơ quan tình báo trong nhóm Five Eyes (Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand) đang tập trung hướng điều tra vào vai trò của các nhà khoa học hàng đầu Trung Quốc về virus corona, trong đó có bà Thạch Chính Lệ, người thường được mệnh danh là « bà dơi » (batwoman).