Tư tưởng Tập Cận Bình – Giấc mộng Trung Hoa hay ‘cuồng mộng’ của ‘Hoàng đế đỏ’(T.T)

 Bình luậnThiện Nhân • 24/10/20

Nhà lãnh đạo tối cao của Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình, tự coi mình như một vị cứu tinh, được thiên mệnh dẫn dắt Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) bước vào một ‘kỷ nguyên mới’ của sự thịnh vượng và quyền lực. Trong khi dân tộc Trung Hoa đang khao khát ‘nhổ ra sữa sói’, thì liệu chủ nghĩa dân tộc hiếu chiến với chiến lược ‘con dao quay vào trong’ của ông Tập có khả năng biến “giấc mộng Trung Hoa” thành hiện thực?

Trở thành vị chủ tịch ‘quyền uy tối thượng’

Ông nói trong một bài phát biểu năm 2012, quốc gia này có nguy cơ lặp lại số phận của Liên Xô, nơi “không ai đủ sức mạnh” để khẳng định sự kiểm soát ý thức hệ và chống lại các “ý tưởng phương Tây” như dân chủ, tam quyền phân lập hay pháp quyền. Trung Quốc cần một “người đàn ông” mạnh mẽ để khẳng định lại sức mạnh của ĐCSTQ và truyền cảm hứng cho quần chúng.

Kể từ năm 2012, sau khi thăng tiến ổn định trong vị trí bí thư Quân ủy Trung ương lên thành ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị và sau đó là lãnh đạo tối cao, ông Tập đã trở thành “người đàn ông đó”. 

Ông nhắm mục tiêu vào nạn tham nhũng, trừng trị các quan chức quyền lực như Chu Vĩnh Khang – cựu lãnh đạo bộ máy an ninh Trung Quốc. Ông tái cấu trúc quân đội, truyền thông và các tổ chức kỷ luật pháp lý để khẳng định sự kiểm soát của ĐCSTQ mạnh mẽ hơn. 

Ông đã loại bỏ các giới hạn nhiệm kỳ – thực tế là khiến bản thân trở thành nhà lãnh đạo suốt đời – và ghi ‘Tư tưởng Tập Cận Bình’ vào Hiến pháp, khiến bản thân không tách rời khỏi một đảng xuyên suốt mọi khía cạnh của xã hội Trung Quốc.

Tham vọng của ông Tập ở nước ngoài cũng lớn không kém. Ông đã mở rộng sức mạnh toàn cầu của Trung Quốc thông qua các dự án phát triển trị giá hàng tỷ USD như Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường và giành được nhiều ảnh hưởng hơn trong các tổ chức như Liên hợp quốc. Ông đã tận dụng một nước Mỹ tự do, bằng cách phái các tập đoàn, nhà ngoại giao và gián điệp của Trung Quốc “có mặt” ở khắp mọi nơi, từ Nairobi, Kenya, đến Brussels trong một trật tự thế giới mới.

Ông Tập thường nói rằng kỷ nguyên này là một “sự thay đổi lớn không thể thấy trong một trăm năm”, tức là siêu cường hàng đầu thế giới (Mỹ) đang suy tàn, và đây là thời điểm Trung Quốc trỗi dậy. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chờ sự xuất hiện của Hoàng tử Andrew, Công tước xứ York tại Đại lễ đường Nhân dân vào ngày 29 tháng 5 năm 2018 ở Bắc Kinh, Trung Quốc. (Ảnh của Thomas Peter-Pool / Getty Images)

“Lợi thế hệ thống là lợi thế lớn nhất của một quốc gia, và cạnh tranh mang tính hệ thống là sự cạnh tranh cơ bản nhất giữa các quốc gia”, trích dẫn phát biểu gần đây của ông Tập trên tờ People’s Daily.

Quyết tâm chứng minh “hệ thống vượt trội của Trung Quốc” của ông Tập đã thúc đẩy những động thái ấn tượng nhằm chống lại đói nghèo và ô nhiễm, với ước mơ biến quốc gia 1,4 tỷ dân này trở thành lực lượng thống trị trong các ngành công nghệ cao.

Không những thế, ông Tập còn ra tay ngăn chặn tất cả các mối đe dọa [được nhận thức] đối với sự “ổn định” xã hội: không chỉ với những người bất đồng chính kiến, mà còn đối với cả các luật sư nhân quyền, nhà hoạt động dân chủ, nhà thơ và hơn thế nữa. 

Tư tưởng Tập Cận Bình: Quay ‘con dao’ vào trong

Ông Tập đã khởi động các chương trình “Sinicization” nhắm mục tiêu vào các tôn giáo và dân tộc thiểu số, bao gồm cả việc giam giữ hàng loạt người Duy Ngô Nhĩ, đàn áp, tra tấn người tu luyện Pháp luân công và những người Hồi giáo khác. Ông đã áp đặt luật an ninh quốc gia mới – bóp nghẹt phong trào ủng hộ dân chủ ở Hong Kong. Ông đã thắt chặt kiểm soát các trường học từ mẫu giáo đến đại học, củng cố “giáo dục lòng yêu nước” với Tư tưởng Tập Cận Bình làm tư tưởng chỉ đạo.

Vào tháng 7/2020, ông công bố một chiến dịch “giáo dục và chấn chỉnh” mới nhằm kỷ luật hệ thống chính trị và luật pháp của Trung Quốc, bao gồm các sĩ quan cảnh sát, thẩm phán và các thành viên của Bộ An ninh Nhà nước. 

Các khẩu hiệu của chiến dịch kêu gọi “quay con dao vào trong” để “rút chất độc ra khỏi xương”, nghĩa là tìm kiếm, trừng phạt và cải cách – hoặc thanh trừng – bất kỳ cá nhân nào có khả năng không trung thành.

“Ông ta đã biến 90 triệu đảng viên thành nô lệ, công cụ được sử dụng cho lợi ích cá nhân của mình”, bà Thái Hà, cháu gái của một nhà lãnh đạo cách mạng cho biết.

Các quan chức lãnh đạo chiến dịch đã gọi đây là phiên bản mới của cuộc “vận động cải chính” mà Mao phát động vào những năm 1940, khi chủ tịch Mao sử dụng phương thức tự phê bình, buộc phải thú nhận và các phiên “đấu tố” để loại bỏ các đối thủ nội bộ.

Sheena Greitens, giáo sư về các vấn đề công, người nghiên cứu các phương pháp tiếp cận an ninh của Trung Quốc tại Đại học Texas ở Austin, cho biết, ông Tập có thể khởi động chiến dịch này để chuẩn bị cho năm 2022, khi ông chuyển sang nhiệm kỳ thứ ba, vốn chưa từng có tiền lệ.

Tuy nhiên, một hệ thống chính trị dễ bị đàn áp có thể trở nên đáng ngờ và dễ rạn nứt, khi mọi người đều ngại chỉ ra vấn đề hoặc thừa nhận sai lầm. Đó là điều đã khiến cho thông tin về virus Corona Vũ Hán bị che đậy vào mùa đông năm ngoái, với cái giá là hàng nghìn người dân thường thiệt mạng. 

Tuy nhiên, khi mọi thứ trở nên sai trái, ông Tập đã sử dụng một kỹ thuật cổ điển: trừng phạt các quan chức địa phương trong khi giữ cho cương vị “hoàng đế” của mình được trong sạch.

Có lẽ phần khó nhất trong thời kỳ cầm quyền của ông là việc ông Tập cố gắng kết hợp cải cách thị trường với vai trò lãnh đạo nhà nước. Nền kinh tế Trung Quốc – có vẻ như đã phục hồi từ đại dịch – đã chậm lại đáng kể dưới thời ông Tập, một phần là do khu vực tư nhân bị hoảng sợ trước bài phát biểu về “sự phục hưng” và mưu đồ thống trị khu vực này của ông Tập. 

Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, động lực “chia cắt” hai nền kinh tế và tác động của đại dịch cũng đã củng cố sự ủng hộ của ông Tập đối với các doanh nghiệp nhà nước, mà ông gọi là cốt lõi của nền kinh tế Trung Quốc, bất chấp sự kém hiệu quả của nó.

Ông đã có những bài phát biểu nổi tiếng trấn an các công ty tư nhân của Trung Quốc – những gã khổng lồ công nghệ Huawei và Alibaba – rằng họ đóng vai trò quan trọng đối với “Giấc mộng Trung Hoa” – nhưng cũng yêu cầu họ “lắng nghe ĐCSTQ, đi theo ĐCSTQ”, và củng cố các chi bộ ĐCSTQ giữ vai trò trong việc ra quyết định của các công ty.

Chủ nghĩa dân tộc hiếu chiến

Chủ nghĩa dân tộc hiếu chiến của ông Tập cũng đã gây ra phản ứng dữ dội. Quân đội Trung Quốc đã tiến hành các cuộc diễn tập gây hấn ở Biển Đông và quấy nhiễu Đài Loan bằng cách đưa máy bay chiến đấu vào không phận của nước này. Ông Nhậm Chí Cường, một ông trùm bất động sản xuất thân từ “giới thượng lưu đỏ”, đã gọi ông Tập là “một gã hề bị lột trần” trong một bài phê bình về phản ứng về Covid-19 của ông Tập năm nay (Nguồn ảnh: Getty Images)

Quân đội Trung Quốc đã có những cuộc đụng độ chết người trong những tháng gần đây với binh sĩ Ấn Độ dọc theo biên giới tranh chấp. Các lực lượng an ninh được tái tổ chức của ông Tập đã tăng cường bắt giữ tùy tiện người nước ngoài bao gồm công dân Mỹ, Canada, Úc, Đài Loan, Nhật Bản, Hong Kong, Belize, Thổ Nhĩ Kỳ và Kazakhstan.

Một cuộc khảo sát gần đây của Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy quan điểm bất lợi về Trung Quốc đã đạt mức cao nhất trong lịch sử ở 14 nền kinh tế tiên tiến trên thế giới, với trung bình 78% số người được hỏi nói rằng họ “không tin tưởng” vào cách xử lý các vấn đề thế giới của ông Tập.

Trớ trêu thay, “tổng tài tăng tốc” – một biệt danh phổ biến của ông Tập trên mạng Internet Trung Quốc – có nghĩa là cách tiếp cận tích cực của ông nhằm tạo ra sự “ổn định” – đã gây ra nhiều xung đột trong nước và quốc tế hơn và đang đẩy ĐCSTQ đến chỗ tự sụp đổ. 

Thậm chí, những lời chỉ trích đã dấy lên từ các “đồng chí” trong nội bộ ĐCSTQ: bà Thái Hà – cháu gái của một nhà lãnh đạo cách mạng từng dạy ở trường đảng trung ương trong bốn thập kỷ, đã gọi ông Tập là “trùm mafia”.

Ông Nhậm Chí Cường, một ông trùm bất động sản xuất thân từ “giới thượng lưu đỏ”, đã gọi ông Tập là “một gã hề bị lột trần” trong một bài phê bình về phản ứng về Covid-19 của ông Tập năm nay.

Ông Nhậm tuyên bố rằng thực tế cho thấy qua dịch bệnh này là ĐCSTQ bảo vệ lợi ích của mình, các quan chức chính phủ bảo vệ lợi ích của họ, còn “hoàng đế” chỉ bảo vệ địa vị và lợi ích cốt lõi của ông ta.

Ông Nhậm và bà Thái đã bị khai trừ khỏi ĐCSTQ. Bà Thái hiện đang ở Hoa Kỳ, còn số phận ông Nhậm “bi thảm” hơn khi ông bị kết án tù 18 năm.

Theo quan điểm của ông Tập, trấn áp sự nổi dậy của giới tinh hoa và các thế lực nước ngoài là một phần tất yếu trong cuộc đấu tranh của ĐCSTQ. Giới trí thức có thể được “báo động”, nhưng quần chúng vẫn trong “mây mù”. Bức ảnh được chụp vào ngày 22 tháng 10 năm 2016 này cho thấy mọi người đang chụp ảnh chân dung Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tại một bảo tàng ở ngôi làng nơi ông Tập sống thời niên thiếu, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc (Ảnh: STR / AFP qua Getty Images)

Một nghiên cứu gần đây của Trường Harvard Kennedy về dư luận Trung Quốc từ năm 2003 đến năm 2016, cho thấy mức độ hài lòng với chính phủ đã tăng lên, đặc biệt là ở đối tượng những người nghèo nông thôn – những người nhận được nhiều trợ cấp xã hội trong những năm khảo sát.

“Tôi ở đây vì mọi người, và đó là lý do tại sao tôi chống lại những nhà tư bản, giới tinh hoa và trí thức tham nhũng”, đó chính là quan điểm của ông Tập, theo nhà sử học giấu tên cho biết. “Ông ấy nghĩ rằng ông ấy đang cứu chính quyền này”.

Tuy nhiên, sự thật đằng sau “giấc mơ hồng” của ông Tập là gì?

Ở làng Lương Gia Hà, trong khi phóng viên của tờ báo Times làm phóng sự, có hai người phụ nữ mang ô đi theo họ đến mọi nơi. Khi hai người dân làng, một người đàn ông khoảng 60 tuổi và một người phụ nữ họ Ma bán đồ lưu niệm và bánh trung thu – bắt đầu nói với phóng viên rằng họ đang gặp khó khăn về kinh tế, thì hai người phụ nữ tiến lại và trừng mắt nhìn dân làng, họ dừng phát biểu.

“Cuộc sống thật khó khăn, nhưng họ sẽ không để chúng tôi nói về nó”, bà Ma thầm thì.

Bà Ma đã cho phóng viên số điện thoại của mình, nhưng khi phóng viên tờ Times gọi lại sau đó, bà chỉ nói: “Chúng tôi không có vấn đề gì. Chúng tôi rất hạnh phúc. Chúng tôi rất cảm ơn chính phủ”.

“Đừng đến làng. Chúng tôi sẽ không dám nói chuyện với các bạn”, bà nói thêm và cúp máy.

Tác giả: Andria Frutos. Đây là bài báo trong một loạt các bài của ông về tác động của “Sức mạnh toàn cầu của Trung Quốc” đối với các quốc gia và cuộc sống của người dân Trung Quốc.

Thiện Nhân