Mỹ nghi vụ nổ ở Nga xuất phát từ thử tên lửa hành trình dùng năng lượng hạt nhân
.
Các chuyên gia hạt nhân tại Hoa Kỳ cho biết hôm thứ Sáu 9/8 rằng họ nghi ngờ vụ nổ tại miền Bắc nước Nga tuần qua xuất phát từ quá trình thử nghiệm tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân mà ông Putin hé lộ hồi năm ngoái, theo Reuters.
Tập đoàn hạt nhân quốc gia Nga Rosatom xác nhận 5 nhân viên của họ đã thiệt mạng. Bộ Quốc phòng Nga, được truyền thông Nga trích dẫn, cho hay 2 người chết và 6 người bị thương hôm thứ Năm 8/8 trong vụ nổ ‘một động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng’ ở bãi thử Arkhangelsk. Không có chất nguy hiểm nào bị rò rỉ, cơ quan này nói.
Một phát ngôn viên của thành phố Severodvinsk 185.000 dân, gần bãi thử Arkhangelsk, phát biểu trong một thông cáo đăng trên trang web của thành phố rằng đã ghi nhận một đợt tăng bức xạ đột biến ‘ngắn hạn’ trong khu vực. Tuyên bố này không còn trên trang web vào thứ Sáu.
Đại sứ quán Nga chưa có phản hồi yêu cầu bình luận của Reuters.
Hai chuyên gia cho biết trong các cuộc phỏng vấn riêng với Reuters rằng một vụ nổ động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng sẽ không giải phóng bức xạ.
Họ nghi ngờ vụ nổ này xuất phát từ quá trình thử nghiệm tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân tại một cơ sở bên ngoài làng Nyonoksa.
“‘Động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng’ phát nổ thì không phát tán bức xạ, và chúng tôi biết rằng Nga đang chế tạo một loại động cơ hạt nhân cho tên lửa hành trình,” theo ông Ankit Panda, một thành viên cao cấp của Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ.
Nga gọi tên lửa này là 9M730 Buresvestnik. Liên minh NATO xác định nó là SSC-X-9 Skyfall.
Một quan chức cao cấp của chính quyền Trump, phát biểu với điều kiện giấu tên, cho biết ông không xác nhận hay phủ nhận rằng một tai nạn liên quan đến tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân đã xảy ra. Nhưng ông bày tỏ sự hoài nghi sâu sắc về lời giải thích của Moscow.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi các sự kiện ở vùng cực bắc của Nga nhưng việc Moscow đảm bảo rằng ‘mọi việc đều bình thường’ nghe không đáng tin với chúng tôi,” ông nói.
“Điều này nhắc nhở chúng ta về một chuỗi các sự cố xảy ra từ thời Chernobyl và đặt ra câu hỏi liệu Kremlin có ưu tiên phúc lợi của người dân Nga hơn là duy trì quyền lực hay không.”
Quan chức này đề cập đến vụ nổ năm 1986 tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl. Moscow khi đó trì hoãn tiết lộ mức độ của vụ tai nạn hạt nhân được coi là tồi tệ nhất trong lịch sử.
Ông Putin tự hào khoe về tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân trong bài phát biểu tháng 3/2018 trước quốc hội Nga, nơi ông ca ngợi sự phát triển của một loạt vũ khí chiến lược mới.
Tên lửa này, theo ông, đã được thử nghiệm thành công vào cuối năm 2017, có phạm vi không giới hạn và bất khả chiến bại so với tất cả các hệ thống phòng thủ và phòng không tên lửa hiện có và tiềm năng.
‘Không tình cờ ở đó’
Jeffrey Lewis, giám đốc Chương trình Không phổ biến Đông Á tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury, cho biết ông tin rằng một tai nạn đã xảy ra trong quá trình thử nghiệm tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân dựa trên hình ảnh vệ tinh thương mại và các dữ liệu khác.
Sử dụng ảnh vệ tinh, ông và nhóm của mình xác định rằng Nga năm ngoái dường như đã tháo dỡ một cơ sở phóng thử tên lửa tại một địa điểm ở Novaya Zemlya và chuyển nó đến căn cứ gần Nyonoksa.
Các bức ảnh cho thấy một cơ sở – nơi đặt các tên lửa trước khi phóng – tại Nyonoksa và các đường ray với các kết cấu trông vẻ giống như những thứ được tháo ra từ Novaya Zemlya.
Lewis và nhóm của ông cũng đã kiểm tra các tín hiệu của Hệ thống nhận dạng tự động (AIS) từ các tàu nằm ngoài khơi cùng ngày với vụ nổ. Họ xác định một con tàu là Serebryanka, một tàu sân bay nhiên liệu hạt nhân mà họ đã theo dõi năm ngoái ngoài khơi Novaya Zemlya.
“Bạn không cần tàu này để thử các tên lửa thông thường,” ông Lewis Lewis nói. “Bạn cần nó khi bạn khôi phục một hệ thống động cơ đẩy hạt nhân từ đáy biển.”
Ông lưu ý rằng các tín hiệu AIS cho thấy tàu Serebryanka được đặt bên trong khu vực ‘cấm’ được xây dựng ngoài khơi một tháng trước khi thử nghiệm. Các tàu không được cấp phép không có quyền vào khu vực này.
“Điều quan trọng là tàu Serebryanka nằm trong khu vực cấm mà họ thiết lập … Nó không ở đó một cách tình cờ,” ông nói. “Tôi nghĩ rằng họ có lẽ đã ở đó để khôi phục một hệ thống động cơ đẩy hạt nhân ở đáy đại dương.”
Nguồn: BBC
